روسیه اروپا را بدون گاز نخواهد گذاشت
فراوانی گاز در شبه‌جزیره یامال روسیه با تولید بالغ بر ۳۶۰میلیارد مترمکعب در سال در برخی از معادن و افزایش تقاضا در اروپا نشان‌دهنده نیاز بالقوه به Nord Stream-۳ است.
ه گزارش خبرنگار گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، به نقل از وستنیک قفقاز، در شرایط سخت شبه‌جزیره یامال که در دورترین نقطه شمالی روسیه واقع شده است، در 500کیلومتری از نزدیکترین شهر، هزاران کارگر در لایه‌های منجمد دائمی اعماق زمین حفاری می‌کنند تا گاز طبیعی را استخراج کنند.
گاز از میدان بووانِنکوف در شبه‌جزیره یامال باید از طریق خط لوله گاز Nord Stream-2، در مسیر 1230کیلومتری به اروپا جریان یابد و روسیه و آلمان را از طریق اعماق دریای بالتیک به یکدیگر متصل کند. این پروژه موجب شکاف در اروپا و تهدید آمریکا به تحمیل تحریم‌هایی شده است.
روزنامه فایننشال تایمز در مقاله‌ای تحت عنوان: Russia defies pipeline threats over gas for Europe، نوشته است که مخالفان خط لوله گاز که باید در سال جاری شروع به کار کنند، ادعا می‌کنند که این پروژه اروپا را وابسته به گاز روسیه کرده و اوکراین را از میلیاردها دلار برای انتقال گاز از قلمروی آن محروم می‌کند.
علی‌رغم اینکه بیشترین بخش خط لوله در حال حاضر ساخته شده است، و نیمی از هزینه‌های 9.5 میلیارد یورو توسط شرکت‌های اروپایی تأمین شده است؛ ساخت‌وساز آن هنوز هم با فشار ناشی از امتناع دانمارک در صدور مجوز ساخت‌وساز در آب‌های منطقه‌ای آن مواجه است. کمیسیون اروپا نیز به‌نوبه خود کنترل را تقویت کرد.
با این حال، شرکت‌های شرکت‌کننده در پروژه یامال به‌رهبری “گازپروم” روشن ساختند که: بیش از آن حجم گاز کافی که نیاز است، به اروپا بدون توجه به موانع ایجادشده توسط بروکسل یا واشنگتن عرضه خواهد شد.
ایگور ملنیکوف، مدیرعامل شرکت “گازپروم دوبیچا نادیم”، از بخش توسعه میدان بووانِنکوف در 2200کیلومتری شمال مسکو، گفت: “ما همچنان به تولید و عرضه گاز به سیستم گاز واحد روسیه ادامه خواهیم داد و سپس آن را توزیع خواهیم کرد”.
وی در رابطه با معدنی که توسعه آن هزینه‌های 500میلیارد روبلی برای گازپروم دارد، گفت: “ما در حال بررسی گزینه توقف تولید نیستیم”.
اولگ آندریف، معاون بخش معدن صنایع گازپروم، گفت اگر Nord Stream2 در ماه دسامبر آماده نباشد، این شرکت به‌دنبال برای مسیرهای دیگر عرضه خواهد بود، شاید حتی از طریق اوکراین. او گفت: “مشکل بستن شیر فلکه نیست”. در اصل، تقاضا برای گاز در اروپا وجود دارد و حجم تقاضا نیز بالا است، بنابراین گاز را می‌توان از طریق دیگر کانال‌ها صادر کرد.
شرکای اروپایی گازپروم برای پروژه Nord Stream2 ،Uniper و Wintershall آلمان، OMV اتریشی، Engie فرانسوی و Anglo-Dutch Shell هستند. حدود 670 شرکت از 25 کشور در ساخت این خط لوله مشارکت دارند.
گازپروم و آلمان، طرفدار اصلی پروژه در اتحادیه اروپا، استدلال می‌کنند که Nord Stream2 برای جبران کاهش صادرات گاز به اروپا مورد نیاز است. با توجه به پیش‌بینی‌های مؤسسه تحقیقات انرژی آکسفورد، در سال 2020 تقاضا برای گاز در اروپا به 564 میلیارد مترمکعب خواهد رسید و در سال 2030، 618 میلیارد مترمکعب خواهد بود.
روسیه، که یک‌سوم نیازهای اتحادیه اروپا را تأمین می‌کند، دارای ذخایر زیاد گاز است. به‌گفته ملنیکوف، انتظار می‌رود که در این سال تنها میدان بووانِنکوف 95 میلیارد مترمکعب گاز تولید کند که 9 درصد بیشتر نسبت به مدت مشابه سال قبل است، پیش از سال 2020 تولید را در سطح 115 میلیارد مترمکعب در سال تثبیت خواهد کرد.
ایالات متحده تهدید به اعمال تحریم‌ها علیه شرکت‌هایی که در این پروژه هستند، می‌کند. وزیر امور خارجه آمریکا در ماه می گفت: “روسیه می‌خواهد ساختن Nord Stream2 را به‌منظور استفاده از انرژی به‌عنوان یک قدرت نفوذ در اروپا انجام دهد و ما نباید اجازه دهیم که این کار را ادامه دهد”. با این حال، مسکو ادعا می‌کند که خصومت ایالات متحده ناشی از تمایل به آسیب رساندن به منافع کسب‌وکار روسیه و تحریک صادرات LNG آمریکا به اروپا می‌باشد.
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه در ماه جاری، اظهار داشت: “اگر این خط لوله منافعی در پی نداشت، ما حضور شرکای اروپایی خود را در ساخت آن مشاهده نمی‌کردیم؛ چه‌کسی آنها را مجبور به پیوستن به این پروژه کرد؟ آنها خود آمدند، چرا که علاقمند به اجرای این پروژه هستند. اما این مطابق با منطق و منافع کسانی نیست که در چارچوب مدل جهانی موجود عادت به انحصار و مسامحه دارند، با توجه به این واقعیت که دیگران باید به آنها صورت‌حساب پرداخت کنند، و به‌دلیل آنکه پروژه بی‌وقفه در حال کار است تلاش می‌کنند تا آن را مورد هجوم قرار دهند”.
مدیر پروژه “Nord Stream-2” هنینگ کوته در مصاحبه‌ای با Financial Times اظهار داشت که به‌دلیل خطر تحریم‌ها، هیچ پیمانکاری ریسک نمی‌کند. او گفت: “ما انتظار تحریم‌ها را نداشتیم”. خطر دیگر مربوط به مجوز مورد نیاز برای تکمیل ساخت‌وساز است. این پروژه تاکنون تأیید کلیدی از دانمارک دریافت نکرده است.
آژانس انرژی دانمارک، که باید به پرونده رسیدگی کند، اظهار داشت که “اکنون نمی‌تواند بگوید که چه‌زمانی مجوز صادر خواهد کرد”. میچ جینینگز، تحلیلگر مرکز اطلاعات و تحلیلی سُووا، می‌گوید که تأخیرهای بیشتر ممکن است منجر به ظهور خطرات قانونی شود.
وی گفت: “با توجه به تغییرات اخیر در دستور کار گاز اروپا، ما نمی‌توانیم محدودیت ظرفیت Nord Stream2 پس از راه‌اندازی را حذف کنیم”.
دستورالعمل گاز اتحادیه اروپا که انتظار می‌رود ماه آینده اجرا شود، تصریح می‌کند که حداقل 10 درصد از بخش آلمانی خط لوله باید برای اشخاص ثالث، همچنین برای ایجاد تعرفه‌ها و قوانین حاکمیت قابل دسترسی باشد.
دیمیتری خاندوگا، معاون بخش اقتصاد خارجی گازپروم، گفت که این شرکت هنوز نگران تأخیر در بخش دانمارک نیست، چرا که ممکن است کمتر از یک ماه طول بکشد تا خط لوله 140کیلومتری با سرعت 8 کیلومتر در روز ساخته شود.
اگر ساخت‌وساز Nord Stream2 در سال جاری تکمیل شود، خط لوله گاز می‌تواند برای حمل بخشی از گاز، که در حال حاضر در طول مسیر طولانی‌تر از طریق اوکراین حرکت می‌کند، از آن استفاده کند. قرارداد انتقال گاز از روسیه در تاریخ 31 دسامبر منقضی می‌شود و نیاز به تجدید دارد.
کوته معتقد است که اگر بخش بالتیک خط لوله به‌موقع به بهره‌برداری نرسد، اروپا ممکن است مجبور شود LNG بیشتری وارد کند. به‌گفته وی، بسته به قیمت LNG، هزینه آن 8 تا 24 میلیارد یورو بیشتر خواهد بود.
آنِت بِرهان بلیامار، مشاور مشاوره انرژی و خدمات آب و برق کمپانی مشاور Arthur D Little استکهلم، خاطرنشان کرد: Nord Stream2 از نقطه‌نظر بازار مهم است؛ زیرا که امکان دیگری را برای انتقال گاز روسیه به اروپا فراهم می‌کند، اگر آن را مسدود کنید، هزینه‌ها افزایش خواهد یافت.
علاوه بر این، فراوانی گاز در یامال با تولید بالغ بر 360 میلیارد مترمکعب در سال در برخی از معادن و افزایش تقاضا در اروپا نشان‌دهنده نیاز بالقوه به Nord Stream-3 است.
خاندوگا ذکر کرد: “گازپروم آماده توسعه زیرساخت‌ها در صورت نیاز و بیشتر از آن است، در شرایطی که، برخی از سیاستمداران اروپایی از این پروژه ناراضی هستند. اما من فکر می‌کنم که اگر نیاز به ساخت Nord Stream-3 ایجاد شود، گازپروم شرکای خود را برای ساخت آن پیدا خواهد کرد. ما قطعاً منابع را برای بهره‌برداری آن داریم”.
