توسعه ذخایر عظیم گازی در دومین تولیدکننده بزرگ اوپک

طبق اظهارات هفته گذشته مقامات دولتی، عراق سرانجام در حال پیشبرد برنامه‌های توسعه منابع گازی در دو تا سه سال آینده است.

به گزارش ایسنا، وزارت نفت عراق به دنبال اجرای پروژه‌هایی برای توسعه ذخایر گاز مرتبط به میزان ۱.۲ میلیارد فوت مکعب در روز از ۲.۷ میلیارد فوت مکعب در روز است که به همراه نفت استخراج می‌شود. همچنین به دنبال توسعه شماری میادین گازی است که با توسعه میادین عکاظ و منصوریه به ظرفیت مجموعا ۷۰۰ میلیون فوت مکعب در روز آغاز خواهد شد. این کشور دلایل زیادی برای اجرای این پروژه‌ها دارد که نخستین آن سیاسی است. عراق باید به آمریکا نشان دهد که قصد دارد وابستگی به واردات گاز و برق ایران را در مقطعی در آینده کاهش دهد. این موضوع همواره باعث خشم واشنگتن شده و دولت آمریکا در آوریل روشن کرد اگر عراق نشان ندهد که قصد کاهش واردات برق و گاز ایران را دارد در این صورت پس از پایان معافیت ۳۰ روزه در آوریل، معافیت این کشور از تحریمهای آمریکا تمدید نخواهد شد. بنابراین اعلام پروژه‌های جدید گازی بخشی از اطمینان خاطری است که بغداد در این باره به واشنگتن می‌دهد.

دلیل دوم توسعه منابع گازی برای عراق، دلیل مالی است. اگر این میادین توسعه پیدا نکنند، به معنای آن است که عراق گذاشته است پول در زمین بماند. اگر چه عراق ذخایر گازی به وسعت ذخایر همسایه خود ایران ندارد اما بر اساس آمار اداره اطلاعات انرژی آمریکا، با حدود ۱۳۵ تریلیون فوت مکعب ذخایر گازی، دوازدهمین ذخایر گازی بزرگ جهان را در اختیار دارد که سه چهارم آنها ذخایر گازی هستند که به همراه نفت استخراج می‌شوند. قیمتهای جهانی گاز در حال حاضر پایین است اما اوضاع همیشه به این صورت نمی‌ماند و تا زمانی که میادین گازی عراق توسعه پیدا کنند، قیمتهای جهانی گاز هم بهبود پیدا خواهد کرد.

به همین دلیل  متوقف کردن مشعل سوزی و هدر رفتن گازی که در میادین نفتی استخراج می‌شود، منطقی به نظر می‌رسد و برای عراق درآمد به همراه خواهد داشت. همین ماه گذشته بود که کمیته اقتصادی پارلمان عراق پیشنهاد کرد به منظور کاهش هزینه‌های کشور، به شرکتهای نفتی بین المللی به جای پول، نفت خام داده شود، پرداخت بدهی خارج به تعویق انداخته شود و حقوق کارمندان در بخشهای مختلف دولتی ۶۰ درصد کاهش پیدا کند و همه هزینه‌های غیرضروری کاهش داده شوند.

با وجود این که عراق در فوریه حداقل ۴.۶۵ میلیون بشکه در روز نفت تولید کرد که بالاتر از سهمیه ۴.۴۶ میلیون بشکه در روز اوپک پلاس بود و ۳.۴ میلیون بشکه در روز از این نفت را صادر کرد و به همین میزان صادرات در مارس داشت اما درآمدهای نفتی عراق در مقطع مذکور حدود ۵۰ درصد کاهش پیدا کرد. این کاهش ناشی از ریزش قیمت نفت بود که حدود ۹۰ درصد از درآمدهای دولت را تشکیل می‌دهد.

دلیل سوم این که چرا عراق باید منابع گازی خود را توسعه دهد، مسئله استراتژیکی بلندمدت است. اگر عراق اجازه دهد مشعل سوزی ادامه پیدا کند و منابع گازی غیرمرتبط خود را توسعه ندهد به معنای آن خواهد بود که عراق برای تولید برق باید نفت بسوزاند در حالی که می‌تواند این نفت را برای تولید درآمد صادر کند و خزانه خالی خود را پر کند و به هدف خود برای تولید هفت میلیون بشکه در روز نفت دست پیدا کند.

بر اساس گزارش اویل پرایس، عراق جزء یکی از سه کشوری است که بدترین رکورد را در زمینه مشعل سوزی در جهان دارند و پس از روسیه که سال گذشته حدود ۱۶ میلیارد متر مکعب گاز سوزاند، قرار دارد. نه تنها این مسئله به معنای از دست رفتن میلیاردها دلار درآمد اقتصادی و ادامه قطعی برق به خصوص در روزهای داغ تابستان است بلکه برخلاف ابتکار سازمان ملل متحد و بانک جهانی برای پایان دادن به مشعل سازی تا سال ۲۰۳۰ است که عراق در سال ۲۰۱۷ به آن پیوست.

یکصد و هفتاد شهردر تنش آبی

معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا گفت: در حال حاضر تعداد شهرهای با تنش آبی در دوره خشکسالی به حدود ۱۷۰ شهر رسیده که ۵۰ شهر آن پر تنش هستند.

به گزارش ایسنا، قاسم تقی‌زاده خامسی امروز(یکشنبه) در نشستی خبری با بیان اینکه تعداد شهرهای با تنش آبی در دوره خشکسالی ۵۴۷ شهر بود اظهار کرد: تعداد این شهرها اکنون کاهش یافته و حل مشکل شهرهای دارای تنش آبی بیشتر به خاطر فرسودگی شبکه آب است که حل این موضوع نیاز به سرمایه بسیار زیادی دارد.

وی درباره طرح‌های انتقال آب از دریای خزر گفت: همچنان منتظر اخذ مجوز محیط زیست هستیم و تا زمانی که در مورد این مسئله تصمیم گیری نشود، این طرح وارد مرحله اجرا نخواهد شد.

به گفته وی برای تامین آب شرب تمام کشور از منابعی که در دسترس داریم استفاده خواهیم کرد اما باید استفاده از منابع در چارچوب قوانین باشد. یکی از این چارچوب‌ها اخذ مجوز از سازمان محیط زیست است. به همین دلیل تا زمانی که مجوز از سوی سازمان محیط زیست اخذ نشود، طرحی اجرا نخواهد شد.

معاون وزیر نیرو افزود: در حال حاضر بیش از ۱۰۰ سد در دست مطالعه قرار دارد که اگر محیط زیست برای این سدها مجوز ندهد اجرایی نخواهد شد.

وی درباره اقدامات صورت گرفته برای تفکیک آب شرب از غیرشرب در کشور گفت: برای کشوری شبیه ما با توجه به میزان مصرف درست نیست که از آب تصفیه شده برای شست‌وشو و مصارف دیگری غیر از شرب بهره گیری شود اما به دلیل اینکه تفکیک آب شرب از غیر شرب هزینه زیادی دارد، عملا این کار از نظر اقتصادی به صرفه نیست اما کار درستی است که می‌تواند نتایج خوبی به همراه داشته باشد.

وی با بیان اینکه بارندگی ۵۱ سال اخیر بیانگر این است که کشور ما در اقلیم خشک و نیمه خشک قرار گرفته و بارندگی‌های نامتوازنی را تجربه می‌کند، گفت: ایران همواره گرفتار خشکسالی بلندمدت و ترسالی کوتاه مدت است. به گونه‌ای که بعد از یک دهه خشکسالی وارد دوره ترسالی شده‌ایم که البته همیشه بارندگی‌ها در سال‌های پرآب همراه با سیل و تخریب بوده است.

او با تاکید بر اینکه ۴۵ درصد جمعیت کشور یا دسترسی به منابع آب ندارند و یا دسترسی آنها به منابع آن کم است که مجبوریم آب شرب را از حوزه‌های دیگر منتقل کنیم، اظهار کرد: برای تامین آب شرب در کشور از هیچ اقدامی فروگذار نخواهیم کرد.

وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود در خصوص تعرفه برق چاه‌هایی که اضافه برداشت آب دارند گفت: هزینه این مشترکان به صورت پلکانی افزایش خواهد داشت.

معاون وزیر نیرو با بیان اینکه افزایش این تعرفه در کنار تشویق‌هایی که صورت می‌گیرد به منظور رعایت مصرف بهینه ضروری است تاکید کرد: ‌اعمال این تعرفه برای جلوگیری از برداشت بی رویه از سفره‌های زیرزمینی موثر بوده چرا که در حال حاضر سفره‌های زیرزمینی با کاهش پنج میلیارد و ۷۰۰ میلیون متر مکعبی درگیر هستند که با اقدامات صورت گرفته در دولت تدبیر یک میلیارد متر مکعب آن جبران شده است.

انسداد ۱۰ هزار چاه غیرمجاز

وی در پاسخ به سوال ایسنا در خصوص اقدامات صورت گرفته برای انسداد چاه‌های کشاورزی در کشور گفت: ۱۰ هزار چاه غیرمجاز مسدود شد و اکنون حدود ۳۲۰ هزار چاه غیرمجاز در کشور وجود دارد که از این تعداد ۳۰ هزار چاه مصرف چندانی ندارد و ۱۱۶ هزار از این چاه‌ها عمق زیر ۲۰ متر دارد به همین دلیل باید سراغ چاه‌هایی برویم که بیش از اندازه مصرف آب می‌کنند.

وی با اشاره به انتقاد وزارت جهاد کشاورزی درباره رهاسازی وزارت نیرو برای رسیدگی به چاه‌های غیرمجاز گفت: اگر وزارت جهاد کشاورزی همکاری لازم را با ما داشته باشد قطعا چاه‌های بیشتری را پلمب خواهیم کرد و برای این مسئله نیازمند همکاری آنها هستیم.

ایران وارد کننده آب نخواهد شد

وی در پاسخ به سوال ایسنا مبنی بر اینکه آیا ایران تا چند سال وارد کننده آب خواهد شد تاکید کرد: با توجه به منابع آبی موجود در کشور و اقداماتی که برای مدیریت مصرف و افزایش بهره وری صورت می‌گیرد، ایران در سال‌های آینده وارد کننده آب نخواهد شد.

معاون وزیر نیرو تصریح کرد: در این بین لازم است تا بهره وری آب افزایش یابد و اگر سالی به عنوان ترسالی شناخته می‌شود، اینگونه نباشد که مردم نسبت به مصرف آب توجه نداشته باشند چرا که اگر مدیریت مصرف صورت نگیرد، ممکن است دچار مشکل شویم اما اگر یک اجماع در مدیریت مصرف صورت گیرد در سال‌های آینده وارد کننده آب نخواهیم شد.

تجهیزات صنعت آب ۳۰ درصد فرسوده است

وی در پاسخ به سوال دیگر ایسنا مبنی بر میزان فرسودگی تجهیزات آبی و اقداماتی که در این بین صورت گرفته است نیز خاطر نشان کرد: در حال حاضر ۳۰ درصد تجهیزات موجود در صنعت آب فرسوده هستند که نیاز به تعمیر و یا تغییر دارند و برای این مسئله نیز اقدامات متعددی صورت گرفته اما اصلاح تمام زیرساخت‌ها نیازمند سرمایه زیادی است.

وی با اشاره به میزان هدررفت آب در کشور گفت: در استان‌های مختلف این عدد متفاوت است اما بطور میانگین میزان هدررفت آب ۲۰ درصد اعلام شده ولی به نظر می‌رسد که این عدد بیش از این باشد.

او با اشاره به اقدامات صورت گرفته برای جبران این مسئله گفت: در برخی از نقاط صرفه اقتصادی ندارد که یک بخش را تعمیر کنیم و بهتر است که کل خطوط به صورت کامل بازسازی شود که این مسئله هزینه زیادی دارد. اما طبق برنامه قرار بود که سالی یک یا دو درصد از این ۲۰ درصد کاسته شود اما به دلیل اینکه عمر مفید خطوط لوله از این یکی – دو درصد بیشتر است،‌نمی‌توان این موضوع را در زمان کم سر و سامان داد.

افزایش همکاری ایران و افغانستان در صنعت آب

وی درباره تعامل با افغانستان و تخصیص آب هیرمند از این کشور اعلام کرد: امروز هیاتی از افغانستان وارد ایران می‌شوند و بعد از ظهر با مسئولان آبی این کشور گفت‌وگو خواهیم داشت. البته تا کنون نیز تصمیمات خوبی اتخاذ شده، بطور مثال نقشه برداری در کارهای مشترک زیست محیطی تعریف شده است که امیدواریم نتیجه خوبی را به دنبال داشته باشد.

وی در خصوص پروژه تامین آب غیزانیه گفت: شبکه آب رسانی در این منطقه کیفیت خود را به دلیل فرسوده بودن از دست داد و وزارت نیرو خط جدیدی را احداث کرده و قرار شده که در سه فاز اجرایی شود که تا کنون آبرسانی به ۳۵ روستا صورت گرفته و قرار شده که تا نیمه شهریور دسترسی به آب پایدار در این منطقه انجام شود.

مشکل آب غیزانیه تا شهریور برطرف می‌شود

وی اعتبار در نظر گرفته شده برای حل مشکل آب این منطقه را ۱۹۰ میلیارد تومان اعلام کرد و افزود: خطوط قبلی آب در این منطقه فعال است اما این منطقه به دلیل فرسوده بودن خطوط دچار مشکل شد که تا تابستان مشکل این منطقه برطرف خواهد شد.

معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا با بیان این که به تدریج وارد تغییر اقلیم شده‌ایم، گفت: یکی از اثرات آن این است در سال آبی جاری شاهد این بودیم که استان‌های کم آب نسبت به استان‌های با بارندگی بالاتر بارش بیشتری داشتند به طور مثال در هرمزگان و سیستان و بلوچستان که سال‌های گذشته بارندگی کم بود بارش بیشتری را شاهد بودیم که این مسئله در آذربایجان شرقی و غربی صدق نمی‌کند.

وی با تاکید بر این که مدیریت منابع آب می‌بایست با در نظر گرفتن نامتوازان بودن بارندگی جمعیت و تغییر اقلیم همراه باشد، گفت: ۱۸۸ سد بزرگ در کشور وجود دارد که دوره های خشکسالی آب کمتری در آنها جاری است اما در زمان پر بارش دو برابر مخازن ورودی داشتیم. تا جای که مجبور شدیم ۴۰ میلیارد متر مکعب آب را به سمت تالاب ها و دریا رهاسازی کنیم.

تقی زاده ضمن انتقاد از کشت برنج در ۱۷ استان کشور گفت: در بخش کشاورزی که ۹۰ درصد آب مصرف می‌شود می‌بایست به سمت بهره وری و الگوی کشت مناسب برویم در کشوری که گاهی سرانه آب به زیر ۱۵۰ متر مکعب می‌رسد نباید در ۱۷ استان برنج آن هم به صورت غرقابی.

وی با تاکید بر این که نباید آب به صورت مجازی صادر شود و باید الگوی کشت آبیاری به سمت گلخانه‌ای و مدرن پیش برود، گفت: مشکل اساسی آب کشور در بخش کشاورزی است و تا زمانی که شیوه آبیاری تغییر پیدا نکند نباید اجازه دهیم که کشت توسعه یابد.

افزایش ۵۰۰ هزار متر مکعبی مصرف آب در تهران

وی با اشاره به میزان مصرف آب در تهران گفت: میزان مصرف نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۵ تا ۲۰ درصد افزایش یافته به گونه ای که ۵۰۰ هزار متر مکعب آب بیشتری مصرف شده که این میزان به اندازه سه شهر کشور است.

وی ادامه داد: در ابتدای شیوع کرونا میزان مصرف ۳۵ درصد افزایش یافته بود که با صرفه جویی و همکاری مردم این رقم کاهش یافت. اما به طور کلی افزایش مصرف، شبکه را دچار افت فشار می‌کند و با توجه به این که لوله‌ها و تصفیه خانه‌ها محدود طراحی شدند ممکن است با مشکل مواجه شویم.

۸۰ درصد مخازن کشور پر هستند

وی با اشاره به وضعیت مخازن سدهای کشور گفت: اکنون ۸۰ درصد مخازن سدهای کشور یعنی ۴۰ میلیارد متر مکعب پر هستند و به لحاظ مخازن سدها تفاوت چندانی نسبت به سال گذشته نداریم؛ هر چند که میزان ذخایر سه تا چهار درصد کاهش یافته اما ورودی سدها در سال گذشته دو برابر امسال بود.

وی افزود: با اشاره به پیش بینی‌های صورت گرفته به نظر می‌رسد که ذخایر تامین موجود تامین آب کشاورزی ۲۰ درصد بیشتر از سال گذشته باشد.

افزایش ۱۵ درصدی ظرفیت نیروگاه‌های برق آبی

تقی زاده خامسی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به ظرفیت نیروگاه‌های برق آبی در کشور گفت: در سال جاری ظرفیت نیروگاه‌های برق آبی ۱۵ درصد افزایش یافته و در تابستان امسال ۹۰۰۰ مگاوات تولید برق از برق آبی ها خواهیم داشت که این رکورد در صنعت برق آبی است.

وی با بیان اینکه در حال حاضر در ۱۸۸ سد بزرگ کشور ۵۲ میلیارد متر مکعب ذخیره آبی دارند و اکنون ۱۱۹ سد در حال ساخت داریم که در دولت یازدهم ۴۲ سد ساخته شده و تا پایان دولت تعداد سدهای ساخته شده به عدد  ۵۰ افزایش می‌یابد، تصریح کرد: ۱۵۵ تصفیه‌خانه در دست بهره‌برداری داریم که از این تعداد ۱۵ تصفیه‌خانه آب و ۱۸ تصفیه‌خانه فاضلاب در سال ۱۳۹۸ ساخته شده است.

معاون وزیر نیرو با بیان اینکه طبق برنامه قرار است ۱۰ میلیون و ۹۰۰ هزار جمعیت روستایی  به‌آب پایدار دسترسی داشته باشند، افزود: امسال ۱۲ تصفیه‌خانه آب و ۱۵ تصفیه‌خانه فاضلاب روستایی به نتیجه می‌رسد.

بازی ترکیه با تولیدکنندگان گاز جهان/ شرط آنکارا برای ایرانی شدن بازار انرژیِ اروپا

مرتضی بهروزی‌فر در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، درباره کاهش مصرف گاز در ترکیه و ارتباط آن با سیاست‌های بلندمدت این کشور در این حوزه اظهار داشت: سیاست ترکیه این است که به عنوان هاب گازی منطقه معرفی شود، یعنی گاز را از کشورهای اطراف دریافت و به اروپا صادر کند.

وی افزود: یکی از مشکلات ایران در این خصوص این است که عملا ترکیه تمایلی ندارد که مسیر ترانزیت گاز ایران باشد عمده سیاست این کشور این بوده که گاز را خریداری و ری‌اکسپورت کند. از همه مهمتر بازی خوبی بین عرضه ‌کنندگان مختلف پیش می‌برد، یعنی با یک بازی هوشمندانه بین ایران، آذربایجان و روسیه بدنبال این است که قیمت مناسب‌تری برای گاز پرداخت کند که شاید عدم تعمیر خط لوله‌ای که چند ماه است دچار آسیب شده در همین راستا باشد.

این کارشناس حوزه گاز در ادامه با اشاره به احتمال از دست رفتن بازارهای صادراتی ایران به نفع ترکیه تصریح کرد: ما اگر بخواهیم به اروپا صادرات گاز داشته باشیم با این پیش‌فرض که مسئله تحریم ایران حل شده باشد، اگر نخواهیم این صارات از مسیر توسعه ال.ان.جی باشد و ترکیه نیز اجازه ترانزیت ندهد باید به ترکیه گاز را صادر کنیم تا این کشور خود به عنوان صادرکننده مطرح باشد.

وی خاطرنشان کرد: عملا اکنون ترکیه سر گردنه است و کار زیادی از دست ایران برنمی‌آید هر چند با توجه به شرایطی که ما داریم تصور صادرات گاز برای ما کار راحتی نیست چراکه مثلا برای صادرات گاز و برق به عراق امریکا یک یا دو ماه برخی تحریم‌ها را معلق می‌کند، بنابراین سایه شمشیر دامکلوس بر سر ایران گسترده است و تا مسئله تحریم‌ها حل نشود چندان نمی‌توانیم به صادرات توجه کنیم.

بهروزی‌فر گفت: مسئله دیگر حجم صادرات است، اکنون مصرف و تولید ما سربه‌سر است اگر بخواهیم صادرکننده بزرگی باشیم، اولا باید افزایش تولید داشته باشیم که نیاز به تکنولوژی دارد و از طرف دیگر باید مصرف داخل را کاهش دهیم، که البته بمعنای کاهش سطح رفاه نیست. باید با همین رفاه کنونی مصرف گاز را بهینه کنیم که این موضوع هم نیاز به سرمایه گذاری و تکنولوژی دارد.

index