نقشه دولت برای بهبود وضعیت صنعت نفت

یکی از برنامه‌های دولت پس از تحریم‌های ظالمانه آمریکا، تغییر سیاست‌ها در حوزه نفت بوده که یکی از آن‌ها تبدیل نفت خام به فراورده‌های نفتی است و آنطور که وزیر نفت نیز اعلام کرده توسعه پالایشگاه‌ها در دستور کار این وزارتخانه قرار گرفته است.

به گزارش ایسنا، بعد از خروج آمریکا از برجام و قطعی شدن بازگشت تحریم‌های نفتی اقدامات نسبتاً خوبی در راستای فروش نفت کشور انجام شد. گذر از مدل سنتی فروش نفت خام و عرضه نفت در بورس برای استفاده از توانمندی و انعطاف‌پذیری بخش خصوصی در صادرات نفت یکی از اقدامات ضدتحریمی ایران برای جلوگیری از افت میزان صادرات نفت خام کشور بود که در صورت تداوم عرضه، چشم‌انداز مناسبی برای آینده خواهد داشت اما کارشناسان همواره بر این موضوع تاکید دارند که راه‌حل اساسی برای مقابله با تحریم‌های نفتی خلاصی از خام‌فروشی نفت است.

موضوعی که به تازگی نیز رییس جمهور کشور در این باره اعلام کرد که به دنبال تبدیل نفت خام به فراورده‌های نفتی هستیم و برای این کار پالایشگاه‌های موجود را توسعه داده و پالایشگاه‌های جدید ایجاد خواهیم کرد.

به گفته وی، قدرت‌های جهانی می‌دانند که در صورت تحریم کامل نفت و به صفر رساندن صادرات نفت ایران، آبراه‌های بین‌المللی نمی‌تواند امنیت سابق را داشته باشد، بنابراین فشار یکجانبه علیه ایران نمی‌تواند به نفع آنها باشد و امنیت‌شان را در منطقه و جهان تضمین نمی‌کند. رئیس‌ جمهوری همچنین تصریح کرده که در گام نخست توانستیم در زمینه گازوئیل خودکفا شویم و به صادرات برسیم و امروز هم در زمینه بنزین خودکفا شده و بنزین صادر می‌کنیم، البته باید مصرف بی‌رویه بنزین را کاهش دهیم که چارچوب مناسبی را در شورای‌ عالی هماهنگی اقتصادی برای این هدف تصویب کرده‌ایم.

به تازگی نیز وزیر نفت ضمن مهم دانستن این طرح گفت: موضوع جلوگیری از خام فروشی فقط مربوط به پتروشیمی‌ها نیست و پالایشگاه‌ها را نیز شامل می‌شود، همان‌طور که مقام معظم رهبری فرمودند موضوع پالایشگاه‌ها در برنامه ما قرار دارد.

وی درباره تبدیل نفت خام به فرآورده‌های باارزش در کشور، توضیح داد: پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس با ظرفیت اسمی پالایش روزانه ۳۶۰ هزار بشکه طراحی شده بود، اما همکاران ما در اقدامی ابتکاری با رفع تنگناهای مهندسی بدون ساخت یک واحد جدید ظرفیت را در فاز چهارم ۱۲۰ هزار بشکه دیگر اضافه کردند که فاز چهارم مجازی نام گرفت، زیرا مقرر شده بود پالایشگاه ستاره خلیج فارس ۳ فاز هر یک با ظرفیت پالایش روزانه ۱۲۰ هزار بشکه داشته باشد.

بر این اساس با تکمیل فاز چهارم که تا پایان سال به ظرفیت پالایشگاه ستاره خلیج فارس افزوده می‌شود، مجموع ظرفیت به ۴۸۰ هزار بشکه در روز با هزینه ۷۰ تا ۸۰ میلیون دلار خواهد رسید و این شرایط بدون آنکه یک واحد جدید ساخته شده باشد، رخ می‌دهد. اکنون ظرفیت پالایش روزانه پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس ۴۲۰ هزار بشکه است، به معنای اینکه نیمی از کار انجام شده و نیم دیگر باقی مانده است.

از سوی دیگر ۱۲۰ هزار بشکه از رقم ۴۸۰ هزار بشکه‌ را به پالایشگاه ستاره خلیج فارس دادیم که ظرفیت را از ۳۶۰ به ۴۸۰ هزار بشکه رساندیم، بنابراین ظرفیت پالایش در مجموعه پالایشگاه‌های طرح فراگیر پالایشی سیراف به ۳۶۰ هزار بشکه در روز می‌رسد. به گفته رئیس‌جمهوری برای تامین منابع لازم یعنی حدود ۲ میلیارد دلار دستور موکد داده‌اند، زیرا هزینه واحدهای پالایشی میعانات در مقایسه با پالایشگاه‌های نفت خام گران نیست.

اما این پالایشگاه‌ها در این مرحله بنزین تولید نمی‌کنند، بلکه گازوئیل و نفتا تولید خواهند کرد؛ ۸ میلیون تن نفتا به‌عنوان خوراک پتروشیمی‌ها تولید می‌شود که می‌توان از آن‌ها بهترین محصولات را دریافت کرد، مجموعه پالایشگاه‌های طرح فراگیر پالایشی سیراف ظرف ۲ تا ۳ سال آینده می‌توانند عملیاتی شوند.

حمایت از ساخت پالایشگاه‌ها و پتروپالایشگاه‌ها با منابع مردمی

به گفته زنگنه، مطابق قانون حمایت از ساخت پالایشگاه‌ها و پتروپالایشگاه‌ها با منابع مردمی که مجلس شورای اسلامی تصویب و به وزارت نفت ابلاغ کرده است، آیین‌نامه مرتبط با این قانون تدوین می‌شود تا ساخت پالایشگاه‌ها با ظرفیت پالایش روزانه ۲ میلیون بشکه حمایت شوند.

وی در این باره توضیح داد: ما تاکنون نیز روزانه ۲ میلیون بشکه ظرفیت برای پالایشگاه‌ها (۵۰۰ هزار بشکه برای پالایشگاه‌های کوچک و یک و نیم میلیون بشکه برای پالایشگاه‌های بالای صد هزار بشکه‌ای) داده‌ایم، اما سرمایه‌گذاری نشده است و شاید با تسهیلات کنونی تقویت شوند.

البته مجلس شورای اسلامی اعلام کرده است که پالایشگاه‌ها باید در سواحل ساخته شوند و وزارت نفت اجازه دارد از ظرفیت این قانون برای بهبود وضع پالایشگاه‌های کنونی و بهبود کیفیت محصولاتشان استفاده کند و اگر کمبودی باشد با کمک مجلس شورای اسلامی آن را برطرف کند که این اقدام‌ها گام بزرگی برای جلوگیری از خام‌فروشی است.

باید از خام فروشی فاصله بگیریم

در این باره خطیبی – کارشناس ارشد حوزه انرژی – به ایسنا گفت: با توجه به این‌که ایران یک کشور خام‌فروش در حوزه نفتی است به‌راحتی توسط آمریکا مورد تحریم قرار گرفت، چرا که مواد خام در هر جایی قابل ردیابی است، اما اگر این مواد تبدیل به فرآورده شوند، به راحتی ردیابی نخواهد شد، البته باید به این مساله نیز توجه کرد که انجام چنین کاری زمان‌بر است و باید در یک برنامه میان‌مدت به آن دست یافت.

وی در ادامه عنوان کرد: این طرح می‌تواند طرح خوبی باشد و حتی اگر در زمان تحریم نیز کارساز نباشد، در آینده می‌تواند تأثیرات بسیار مثبتی را عاید کشور کند، لذا باید تلاش شود تا نفت خام را به محصول فرآورده تبدیل کنیم و قطعاً از این مساله سود زیادی عاید کشور خواهد شد اما باز هم تاکید دارم که انجام این کار زمان‌بر است و در یک برنامه کوتاه‌مدت نمی‌توان آن را به نتیجه رساند.

این کارشناس افزود: البته این به معنای رد کردن این طرح نیست؛ با توجه به این‌که سال‌های متمادی است که در مورد خام‌فروشی و مشکلات آن صحبت‌های زیادی مطرح می‌شود، به نظر می‌رسد که دیگر وقت آن رسیده که به این موضوع به طور جدی‌تری توجه شود و در یک برنامه سه تا چهار ساله از خام‌فروشی فاصله بگیریم و به جای مواد خام محصولات نفتی را به فروش برسانیم.

وی با تاکید بر این مساله که این موضوع می‌تواند ارزش افزوده زیادی را به همراه داشته باشد، اظهار کرد: بی‌شک این طرح به نفع کشور خواهد بود که باید برنامه‌ریزی دقیقی برای تحقق عالی آن صورت گیرد.

آخرین وضعیت صادرات گاز آمریکا / واردکننده‌ای که صادرکننده شد

به گزارش خبرنگار مهر، بررسی ها نشان می دهد قیمت تک محموله گاز طبیعی در ماه ژوییه ۲۰۱۹ میلادی ( تیر- مرداد ۹۸) در اغلب بازارهای گازی ایالات متحده آمریکا روندی پرنوسان و در مجموع نزولی را طی کرده است. در این ماه قیمت گاز طبیعی در آمریکا با توجه به اینکه تولید داخلی آن در شرایط مناسبی قرار دارد، با روندی نزولی رو به رو بود. نرخ گاز طبیعی در بازار هنری هاب در۲۸ ژوئن سال جاری میلادی (خرداد- تیر ماه سال ۹۸) معادل ۲.۳۵ دلاردر هر میلیون بی.تی.یو بوده که نسبت به میانگین ماه ژوئن ( ۲.۳۴ دلار) روند کاهشی را نشان می دهد. البته که قیمت گاز در سایر بازارها نیز رو به کاهش گذاشته است.

تحولات قیمت گاز طبیعی در بازارهای مهم ایالات متحده

به گفته کارشناسان شرایط ذخیره گاز آمریکا نیز با افزایش روبه رو بوده است که همین امر می تواند زمینه ساز کاهش قیمت ها باشد. با این وجود آمریکا که زمانی به بسیاری از حکام کشورهای عربی خلیج فارس به واسطه در اختیارداشتن منبع نفت و گاز به نوعی باج می داد، امروزه تبدیل به صادرکننده خالص گاز شده است. هر چند همچنان به نظر می رسد صادرات گاز آن با موانعی از نظر روش های انتقالی مواجه است، اما بررسی ها نشان می دهد تاکنون حضوری فعال و رقابتی در بازار گاز مایع داشته است.

در حالی که آمریکایی ها از حداقل منابع خود درحال بهره برداری بهینه هستند، ایران نقشه راه کوتاه مدت و بلند مدتی برای بازار گاز خود ترسیم نکرده است.

تولید گاز آمریکا

اوضاع تولید گاز آمریکا چگونه است؟

به گزارش خبرنگار مهر، تولید گاز غنی ایالات متحده در ماه می ( اردیبهشت- خرداد) ۲۰۱۹ میلادی به ۸۵.۰۲ میلیارد مترمکعب رسید که نسبت به ماه قبل، حدود ۳.۸ درصد افزایش نشان می‌دهد. لازم به توضیح است که این حجم تولید، پس از مارس ( اسفند- فروردین ) سال جاری که تولید گاز طبیعی ایالات متحده رکورد ۸۵.۰۸  میلیارد مترمکعب را ثبت نمود، بزرگترین حجم تولید تاریخی گاز طبیعی این کشور بوده است.

خالص صادرات گاز طبیعی این کشور در ماه می به ۴.۵۲ میلیارد مترمکعب رسید که نسبت به ماه پیش، حدود ۲۲.۱ درصد افزایش یافت که بالاترین حجم خالص صادرات گاز طبیعی ایالات متحده تاکنون بوده است. با توجه به سطح مصرف ۵۹.۶۴ میلیارد مترمکعبی ایالات متحده در ماه می، ۱۳.۳۶ میلیارد مترمکعب گاز طبیعی به ذخیره‌سازی‌های زیرزمینی این کشور تزریق شد.

همان طور که مطرح شد طی ماه می، حدود ۵۹.۶۴ میلیارد مترمکعب گاز طبیعی در ایالات متحده مصرف شد (حدود ۳.۵ درصد کمتر از ماه قبل) که ۴.۵۶ میلیارد مترمکعب آن (۷.۵ درصد) مصرف پالایشگاه‌ها و هدررفت شبکه ۵.۹۹ میلیارد مترمکعب (۱۰ درصد) مصرف بخش خانگی، ۵.۲۳ میلیارد مترمکعب (۸.۷ درصد) مصرف بخش تجاری، حدود ۱۸.۸۷ میلیارد مترمکعب (۳۱.۶ درصد) مصرف بخش صنعت و در نهایت حدود ۲۳.۲۸ میلیارد مترمکعب (۳۹ درصد)، مصرف نیروگاه‌های گازسوز این کشور بوده است.

ذخیره‌سازی

طبق گزارش وزارت انرژی آمریکا، ذخیره‌سازی‌های عملیاتی (منظور ذخیره‌سازی‌هایی است که به منظور ایجاد تعادل عرضه و تقاضای فصلی، انجام می شود)؛ گاز طبیعی این کشور در روز ۲۶ ژوئیه ( تیر ماه سال جاری)، به ۷۴.۶۲ میلیارد مترمکعب رسید. این حجم نشان‌دهنده وجود ذخایری به میزان ۶.۹۲ میلیارد مترمکعب (۴.۵ درصد) کمتر از میانگین پنج سال گذشته و ۹.۴۷ میلیارد مترمکعب (حدود ۱۴.۵ درصد) بیشتر از زمان مشابه در سال گذشته بوده است.

ذخایر زیرزمینی عملیاتی گاز طبیعی آمریکا در مقایسه با ۵ سال گذشته

به گزارش خبرنگار مهر، طی ماه ژوئیه ( تیر – مرداد) ، میانگین قیمت واردات گاز طبیعی کشورهای اروپایی معادل ۴.۶۳ دلار در هر میلیون بی‌تی‌یو بود که ۱۱.۵ درصد کاهش را نسبت به میانگین ماه قبل تجربه کرد. در این ماه، ارزان‌ترین گاز طبیعی صادر شده به اروپا، گاز طبیعی منتقل شده از قطر به انگلیس با میانگین ۳.۱۸ دلار بود و گرانترین گاز وارد شده به اروپا، از الجزایر (توسط خط لوله) به اسپانیا با قیمت ۷.۳۸ دلار در هر میلیون بی‌تی‌یو بوده است.

دو راهی صادرات گاز از طریق خط لوله یا ال ان جی ؟

به گزارش خبرنگار مهر، بررسی‌ها نشان می‌دهد قیمت محموله‌های گاز مایع (ال ان جی) در بازارهای شرق آسیا و اروپا با کاهش شدیدی مواجه شده است به‌طوری‌که بسیاری از کشورهای واردکننده ال ان جی، با خرید محوله‌های بیشتر، این انرژی را برای استفاده از فصول سرد سال ذخیره می‌کنند. به گفته کارشناسان از عوامل مهم در کاهش شدید قیمت الان جی در بازارها می‌توان به ورود آمریکا به بازار و بهره‌برداری از پروژه‌های ال ان جی استرالیا اشاره کرد که موجب شده عرضه بر تقاضا پیشی بگیرد.

کاهش قیمت‌ها به شکلی جدی شده است که چینی‌ها نیز که واردکننده خالص ال ان جی هستند، بخشی از محموله‌های خریداری شد خود را به ژاپن صادر کردند. چینی‌ها که خود دومین مصرف‌کننده ال ان جی جهان هستند به دلیل مازاد گاز مصرفی، محموله‌های خود را به توکیو صادر کردند که چنین اتفاقی در بازار شرق آسیا نادر بوده است.

آخرین تحویل محموله از چین به ژاپن باقیمت ۵.۶۸ دلار در هر یک‌میلیون BTU بوده است که کمتر از میانگین ۹.۵ دلاری در ماه ژوئیه ۲۰۱۹ میلادی (خرداد- تیر ۹۸) بوده است. کاهش شدید قیمت ال ان جی موجب شده است تا اروپایی‌ها نیز به سمت افزایش سهم این سوخت در سبد مصرفی خود گام بردارند. بزرگ‌ترین منتفع این وضعیت، آمریکایی‌ها هستند که طی سال‌های گذشته برنامه جامعی را برای تبدیل کردن مکانیزم قیمت‌گذاری گاز مایع به مکانیزم نفت بودند تا بتوانند مانع از نفوذ ژئوپلیتیکی گاز شوند.

آمریکا با ورود همه‌جانبه به بازار ال ان جی، همه بازارهای مصرفی را با شوک کاهش شدید قیمت مواجه کرده است و از سوی دیگر با حمایت از سایر تولیدکنندگان ال ان جی، سعی دارد با تشکیل گروهی فراگیر به جنگ با خط لوله‌ها برود. نگاهی به قیمت محموله‌های ال ان جی نشان می‌دهد قیمت گاز طبیعی مایع نسبت به سال گذشته با افت ۳۸ درصدی مواجه شده است.

خط لوله یا ال ان جی؟

آمریکایی‌ها در دوران باراک اوباما سند چشم‌اندازی را طراحی کردند تا با گسترش صنعت ال ان جی در جهان، علاوه بر تأثیرگذاری بر نفت، تجارت گاز را هم زیر سلطه خود بیاورند که در این میان، حتی روی ایران هم حساب باز شد. اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۶ میلادی در سندی رسمی اعلام کرد این اتحادیه از توسعه صنعت ال ان جی در ایران حمایت می‌کند و باید از گاز ایران برای حضور در این بازی بهره برد.

در این میان عده‌ای در ایران اما مدام معتقد بودند باید به سمت ال ان جی حرکت کرد درحالی‌که تغییر نقش صادراتی ایران با حضور در بازار ال ان جی، منافع کشور را تهدید می‌کرد. با توجه به قیمت فعلی محموله‌های ال ان جی و مقایسه این قیمت باقیمت گاز از طریق خط لوله باید گفت سود ایران از محل صادرات گاز به کشورهای عراق و ترکیه بیشتر از درآمد گازی است که می‌شد از طریق مایع سازی گاز طبیعی صادر کرد.

علی حسینی، کارشناس انرژی در گفتگو با خبرنگار مهر، دراین‌باره گفت: مزیت ایران برای صادرات گاز از طریق خط لوله است و حرکت به سمت ال ان جی می‌تواند علاوه بر کاهش درآمدهای کشور، قدرت ژئوپلیتیک ایران را نیز کاهش دهد.

وی بابیان اینکه آمریکایی‌ها طی یک سال گذشته بازار اروپا را نشانه گرفته‌اند ادامه داد: طی یک سال اخیر میزان صادرات گاز از آمریکا به اروپا با رشدی ۳۰۰ درصدی مواجه شده است و کشورهای اروپایی با فشارهای رئیس‌جمهور آمریکا، خریدال ان جی را در دستور کار خود قرار دادند.

این کارشناس انرژی با اشاره به برخی اعداد دراین‌باره اظهار داشت: میزان واردات ال ان جی اروپایی‌ها با ۱۶ درصد افزایش نسبت به سال گذشته میلادی همراه بوده است و روسیه رسماً اعلام کرده است سال آینده میلادی بخشی از بازار گاز خود را به آمریکا واگذار خواهد کرد.

به گفته این کارشناس انرژی، در بازار شرق آسیا قیمت ال ان جی به کمترین میزان در سه سال گذشته رسیده است که با افزایش ظرفیت تولید این نوع سوخت طی ۲ سال آینده، انتظار می‌رود با مازاد عرضه ایجادشده، قیمت ال ان جی با کاهش بیشتری همراه باشد. این همان اتفاقی است که آمریکا سال‌هاست به دنبالش است تا قدرت چانه‌زنی خود را در حوزه صادرات گاز افزایش دهد؛ چه به‌صورت مستقیم چه به شکل تأثیرگذاری بر قیمت‌ها.

وعده جدید در مورد فاز ۱۱ پارس جنوبی: اجرای فاز ۱۱ امسال آغاز می‌شود

ه گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، درحالی که ابهامات در مورد زمان‌کشی بیش از پیش شرکت CNPCI چین در تعیین تکلیف قرارداد توسعه فاز 11 پارس جنوبی ادامه دارد، امروز یک مقام مسئول، وعده جدیدی در خصوص آغاز فعالیت های اجرای این فاز مرزی میدان مشترک پارس جنوبی داد.

رضا دهقان، معاون توسعه و مهندسی شرکت ملی نفت ایران با اشاره به تداوم مذاکرات با طرف چینی در قرارداد توسعه فاز 11 پارس جنوبی، گفت: تمهیداتی اندیشیده شده که تحت هر شرایطی، امسال فعالیت‌های اجرایی این طرح توسعه‌ای آغاز شود؛ حداکثر تا دو ماه آینده، می‌توان در این باره با قطعیت بیشتری سخن گفت.

وی ارائه اطلاعات بیشتر در این زمینه را به هفته‌های آینده موکول کرد و با بیان اینکه قابلیت‌های شرکت‌های ایرانی در شرایط کنونی با زمان آغاز توسعه پارس جنوبی قابل‌مقایسه نیست، افزود: بدون شک شرکت پتروپارس توانمندی لازم را برای اجرای فاز نخست این قرارداد دارد.

به گزارش تسنیم، پس از آنکه شرکت توتال فرانسه با تکرار بدعهدی‌های گذشته خود، پروژه توسعه فاز 11 پارس جنوبی را ترک کرد و پس از آنکه بیش از یک سال، اجرای قرارداد توسعه فاز 11 پارس جنوبی معطل بدعهدی توتال فرانسه بوده، اکنون بیش از یک‌سال است که این قرارداد معطل بدعهدی و عدم تعیین تکلیف شرکت CNPC چین است.

درآمد ۶ میلیارد دلاری عراق از فروش نفت در ۱ ماه

به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از ترند، وزیر نفت عراق روز یکشنبه گفت این کشور بیش از 111 میلیون بشکه نفت خام در ماه اوت صادر کرده که بیش از 6 میلیارد دلار درآمد برای عراق داشته است.

 وزارت نفت عراق طی بیانیه‌ای با اشاره به آمار سازمان دولتی بازاریابی نفت اعلام کرد:« کل صادرات نفت خام عراق در ماه اون به 111.7 میلیون بشکه رسید که بطور میانگین معادل 3.60 میلیون بشکه در روز بود و 6.34 میلیارد دلار برای عراق درآمد داشت».

 طبق این بیانیه، میانگین قیمت فروش نفت خام عراق در ماه اوت 56.77 دلار در هر بشکه بود.

« عراق 107.52 میلیون بشکه نفت از میادین نفتی مرکزی و جنوبی، 3.25 میلیون بشکه از استان شمالی کرکوک و 928963  میلیون بشکه از استان شمالی نینوا صادر کرده است».

 طبق این بیانیه عراق همچنین در ماه اوت 3479 بشکه نفت خام به کشور همسایه اردن صادر کرده که به طور میانگین معادل 112 بشکه در روز می شود.

 اقتصاد عراق به شدت وابسته به صادرات نفت خام است که بیش از 90 درصد درآمد این کشور را تشکیل می‌دهد.