بایگانی دسته ی : اخبار صنعتی و اقتصادی

با اجرای توافق کاهش تولید گروه اوپک پلاس، شاهد بهبود نسبی قیمتهای نفت هستیم اما کارشناسان بر این باورند که برای بازگشت به دوران گذشته بازار، باید منتظر ریشه‌کن شدن ویروس کرونا و به حرکت درآمدن موتور صنعت و اقتصاد ماند.

پس از پایان عصر نفت دومین سوخت پر مصرف فسیلی بدون شک گاز طبیعی خواهد شد و این سوخت پاک محور اصلی همه مجامع بین‌المللی و امنیت انرژی قرار خواهد گرفت. براین اساس بهترین و مناسب‌‌ترین روش انتقال گاز به خصوص در فواصل طولانی تبدیل آن به LNG است. در چند سال آینده و پس از تکمیل برخی از پروژه‌های در حال انجام، تولید و تقاضای گاز طبیعی به شدت در طول بیست سال آینده رشد خواهد نمود و به همراه LNG به سمت بازار یکپارچه جهانی حرکت خواهد کرد. در حال‌حاضر آسیا بزرگ‌ترین مقصد تقاضای LNG است.

تا ده سال قبل فقط 10 درصد تجارت دنیا گاز LNG بود لیکن امروز به ٣٠ درصد رسید و تا سال ٢٠۵٠ حدود ۵٠ درصد تجارت دنیا را شامل خواهد شد. علت رشد بازار LNG شدت تقاضای آن از سوی کشورهای آسیایی است که با خط لوله نمی توان به آنها گاز صادر کرد. موضوع بعدی ویژگی‌های خاص گاز طبیعی از ابعاد اقتصادی و زیست¬محیطی، این حامل انرژی را به عنوان یک حامل انرژی مطلوب در بخشهای مصرف¬کننده انرژی کشور معرفی نموده است.

طبق اطلاعات بین المللی پیش بینی می شود سرعت رشد معاملات LNG، هفت برابر خطوط لوله گاز گردد، اهمیت رشد تجارت LNG در مقایسه با خط لوله این است که به راحتی می‌توان محموله‌های آن را در پاسخگویی به نوسانات عرضه و تقاضای منطقه‌ای هدایت نمود. از طرف دیگر در تجارت جهانی گاز قراردادهای LNG در حال طولانی تر و انعطاف پذیرتر شدن هستند، چراکه 90% قراردادهای امضا شده LNG در سال 2019 دارای انعطاف پذیری مقصد تحویل بوده اند.

منطقه خاورمیانه بزرگترین ذخایر گاز طبیعی کشف شده در جهان را دارا است، اما این منطقه موفق به استفاده کامل از این منابع ارزشمند و بازاریابی بین المللی نشده است. به استثنای کشور قطر، در سایر کشورها صادرات از طریق خط لوله و LNG به حداقل رسیده است و رشد سریع تقاضای داخلی گاز به این معنی است که هر گونه افزایش تولید در منطقه به راحتی جذب داخلی می شود. منطقه خاورمیانه تا سال 2020 بیش از 730 میلیارد متر مکعب گاز تولید خواهد کرد و تا سال 2030 به حدود 920 میلیارد متر مکعب افزایش می یابد. با این وجود، بازارهای بین المللی ممکن است این اثرگذاری را کامل احساس نکنند چراکه انتظار می رود رشد سریع تقاضا نیز در این منطقه مشاهده شود. ایران و عربستان سعودی به تنهایی می توانند بیش از 50 درصد از تولید گاز منطقه را تا سال 2030 جذب نمایند. قطر همچنان بزرگترین صادر کننده گاز در منطقه خواهد بود و با افزایش سطح تولید پروژه میدان شمالی، شاهد افزایش صادرات LNG این کشور نیز خواهیم بود.

منابع کشف شده گاز در بخش خاورمیانه در انتهای سال 2018 مجموعاً 75.5 تریلیون متر مکعب یا 38.4 درصد کل جهان است، اما تا چه حد این منطقه قادر به استفاده از این پتانسیل است، مشخص نبوده و ایران نیز در صدر این موضوع قرار دارد. لازم به ذکر است سهم ایران از تجارت جهانی گاز علیرغم اینکه دومین ذخایر جهانی گاز را دارا می باشد کمتر از یک درصد بوده و صادرات از ایران به دلیل تقاضای داخلی و عدم سرمایه‌گذاری خارجی به احتمال زیاد در حد کم باقی خواهد ماند.

در حال حاضر کشور قطر بزرگترین صادره کننده LNG جهان است و 83 درصد از کل صادرات منطقه خاورمیانه را دارد و بعد از آن استرالیا و مقام سوم از آن آمریکا است و با فاصله کمی کشور نیجریه در مقام چهارم جهان قرار دارد. همچنین کشورهای ژاپن، چین، کره جنوبی و هند بزرگترین کشورهای وارد کننده LNG در انتهای سال 2018 بوده اند. یک دهه پیش، ایالات متحده انتظار داشت به دلیل کاهش منابع داخلی و افزایش تقاضا به یک وارد کننده بزرگ LNG تبدیل شود. لیکن انقلاب گاز شیل ایالات متحده را از یک وارد کننده خالص LNG به یک صادر کننده تبدیل نمود و تاسیسات LNG که برای واردات ساخته شده بود به پایانه های صادرات تبدیل شدند. با درنظر گرفتن فراوانی و ارزانی گاز شیل در آمریکا و پروژه‌های پیش‌روی LNG این کشور، انتظار آن است که این بازیگر قیمت‌ساز باشد. در کوتاه‌مدت قیمت‌ها می‌توانند به قیمت هنری‌هاب بسیار نزدیک شوند. با فرض هنری‌هاب 2 تا 3 دلاری در کوتاه‌مدت ده‌ها میلیون تن LNG از آمریکا روانه بازار می‌شود که این موضوع علاوه بر قیمت، قراردادها را نیز متاثر می‌سازد. پس می توان گفت انقلاب شیل در صنعت گاز به مراتب بزرگ‌تر از انقلاب شیل در صنعت نفت بوده است.

بازار آسیا به نحو قابل ملاحظه ای متکی به LNG است و پتانسیل خوبی در این خصوص وجود دارد. موقعیت استراتژیک ایران، در صورت توسعه این واحدها فرصت خوبی را برای عرضه گاز به بازارهای آسیا و صدور LNG فراهم خواهد نمود. ایران در پایان سند چشم انداز توسعه می بایست 10 درصد از تجارت جهانی گاز طبیعی را در اختیار داشته باشد، اما میزان مصرف بالای داخلی و عدم توانایی ایران برای جذب سرمایه و تکنولوژی خارجی باعث خواهد شد تا ایران نتواند به اهداف خویش در بخش انرژی هم در برنامه ششم توسعه و هم در سند چشم انداز توسعه دست یابد. این در حالی است که همه کشورهای تولید کننده گاز طبیعی و LNG با سرمایه گذاری وسیع هم در صدد حفظ سهم خویش در بازار جهانی هستند و هم برای افزایش سهم خود در این بازار برای کوتاه مدت و بلند مدت برنامه ریزی کرده اند.

در سال‌های گذشته، ایران به لطف برخورداری از منابع عظیم گاز طبیعی، سیاست حضور در بازارهای دوردست صادرات گاز را در پیش گرفت. در این باره چندین طرح تولید LNG در کشور تعریف شد. با این وجود در دهه گذشته به دلیل وقفه‎هایی که به سبب محدودیت‌های بین‎المللی در مسیر توسعه میادین گازی کشور رخ داد و همچنین رشد فزآینده مصرف داخلی و البته عدم دسترسی به تکنولوژی مورد نیاز، سیاست توسعه صادرات گاز از طریق LNG مسکوت ماند.

سیاست‌های گازی ایران می بایست به گونه‌ای تدوین گردد که گاز سوزی در بخش خانگی و فرصت‌سوزی در بخش صادرات گاز جای خود را به ارزش افزوده دهد. یعنی از طریق تبدیل گاز به محصول صادراتی همچون LNG کشور به دنبال در دست گرفتن سهمی از بازار منطقه باشد. در حال‌حاضر سیاست حمایت از توسعه واحدهای کوچک و شناور LNG و همچنین استفاده از مازاد ظرفیت در واحدهای LNG کشور عمان به دلیل کمبود منابع گاز می‌تواند جهت ورود به بازار LNG کارگشا باشد. به نظر می‌رسد برای صادرات گاز به عمان از آب‌های عمیق از نظر فنی مشکلی وجود ندارد، اگر قرارداد اجرایی گردد 3 سال بعد از آن می‌توان شاهد صادرات گاز به عمان و آغاز ورود به بازار بین‌المللی LNG بود.

زانا احمدی؛ کارشناس حوزه انرژی

منبع: پایگاه خبری و تحلیلی مثلث انرژی

https://bit.ly/3aYGrkh

افروز بهرامی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، در خصوص روند صادرات در سال جاری گفت: با توجه به همه تحریم‌ها، محدودیت‌های بانکی و مراودات بین‌المللی در سال گذشته به ۱۲۸ کشور دنیا صادرات داشتیم و توانستیم حدود ۴۱ میلیارد و ۳۷۰ میلیون دلار درآمد صادراتی کسب کنیم، ما تلاش می‌کنیم این روند را حفظ و حتی افزایش دهیم.

 بهرامی ادامه داد: براساس گزارش بخش چشم اندازهای اقتصادی بانک جهانی با وجود کرونا و قیمت نفت، که برای کشورهای صادر کننده نفت در آسیای میانه پیش‌بینی کرده است، ایران کمترین آسیب را در مجموع صادرات خود خواهد دید. البته این به معنای عدم تاثیرپذیری نیست بلکه به معنای تاثیرپذیری کم نسبت به سایر کشورهاست. برای مثال؛ اگر این تاثیر در کشور ما منفی ۲ درصد باشد این میزان برای کویت به منفی ۲۱ درصد خواهد رسید.

وی شروط رسیدن به میزان صادرات هدف‌گذاری شده را حفظ روند صادراتی بیان کرد و ادامه داد: برای رسیدن به میزان صادراتی هدف‌گذاری شده ابتدا نیاز است که دسترسی به منابع مالی تسهیل شود، زیرا صادرکنندگان برای توسعه صادرات خود به منابع مالی نیاز دارند. توجه شود که سهم صادرات در تسهیلات نظام بانکی ما ۲ درصد است، به معنای دیگر ۲ درصد مانده تسهیلات بانکی به صادرات اختصاص می‌یابد. بنابراین با توجه به شعار جهش تولید یکی از عوامل موثر در آن تحریک تقاضای خارجی و صادرات است و طبیعتا سهم ۲ درصد بسیار ناچیز است.

بهرامی ادامه داد: یکی دیگر از مواردی که می‌تواند به صادرکنندگان کمک کند افزایش سرمایه صندوق ضمانت صادرات است که این میزان حدود ۱۲۰ میلیون دلار و نزدیک به ۰.۳ درصد صادرات غیرنفتی است. آیا صندوقی که قرار است در شرایط تحریم حامی صادرات کشور باشد و تمام ریسک‌های سیاسی و تجاری کشور را پوشش دهد، باید سرمایه آن ۰.۳  درصد صادرات غیرنفتی باشد؟

 وی ادامه داد: خوشبختانه با پیگیری‌های انجام شده و تلاش آقای مدرس خیابانی در بودجه سال ۹۹ حدود ۱۰۰ میلیون یورو برای افزایش سرمایه صندوق در نظر گرفته شده است. البته این میزان نیز در راستای افزایش تولید ناچیز است.

مدیرعامل صندوق ضمانت صادرات به کارگیری روش‌های نوین تامین مالی صادرات را از راهکارهای دیگر دسترسی به هدفگذاری صادراتی بیان کرد و گفت: با تمهیداتی که بانک مرکزی و وزارت اقتصاد انجام داده است امیدواریم بتوانیم از روش‌های نوین بازار سرمایه برای تامین مالی و تسهیل دسترسی به منابع مالی صادرکنندگان استفاده کنیم.

وی مشکلات مربوط به حمل و نقل را از مشکلات اساسی صادرکنندگان بیان کرد و گفت: امسال باید تمام تلاش خود را برای توسعه زیرساخت‌ها، پایانه‌های صادراتی و ایجاد خطوط مشترک کشتیرانی قرار داده و با برخی از طرف‌های تجاری شرکت‌های مشترک حمل و نقل ایجاد کنیم.

بهرامی راهکار توسعه صادراتی دیگر را ایجاد سرمایه گذاری جدید بیان کرد و افزود: سرمایه‌گذاری یکی از مسائل مهمی است که در صادرات تاثیرگذار است، توجه شود که بخش عمده‌ای از صادرات غیرنفتی ما حاصل سرمایه‌گذاری‌های دهه‌های قبل است.

وی ادامه داد: اگر بتوانیم مشکلات مطرح شده را رفع کنیم، بر طبق پیش‌بینی بانک جهانی و همانطور که علی‌رغم همه پیش‌بینی‌های منفی حاصل از تحریم‌ها و خروج آمریکا از برجام در سال گذشته، توانستیم به صادرات ۴۰ میلیارد دلاری دست یابیم، بنابراین می‌توانیم این میزان را در سال جاری حفظ کرده و یا حتی افزایش داده و به توسعه صادرات و شعار جهش تولید دست یابیم.

بهرامی در خصوص این که بازار سرمایه چطور می‌تواند در خدمت صادرات باشد، نیز گفت: در تمام دنیا برای سرمایه‌گذاری ثابت در پروژه‎ها و طرح‌های صادرات محور از بازار سرمایه‌ استفاده می‌شود و فقط برای سرمایه در گردش به سراغ نظام بانکی می‌روند، متاسفانه این مسئله در کشور ما برعکس عمل شده و عمده اقتصاد ما بانک محور است و این مسئله منجر به عدم توان پاسخگویی نظام بانکی و دسترسی به تامین منابع مالی شده است.

وی تاکید کرد: باید تلاش کنیم از ابزارهای نوین بازار و انتشار اوراق صکوک استفاده کنیم. صندوق ضمانت صادرات ضمن تامین منابع‌ مالی سرمایه در گردش بنگاه‌های صادرات محور در کنار نظام بانکی، آمادگی ورود به بازار سرمایه را نیز دارد. اگر قرار است برای طرح‌های صادرات محور در حوزه سرمایه ثابت و سرمایه در گردش از منابع بازار سرمایه استفاده شود، ما این آمادگی این را داریم تا نقش رکن ضامن جهت بازپرداخت استقراض را داشته باشیم تا از این طریق بتوانیم به تسهیل منابع مالی از طریق بازار سرمایه کمک کنیم.

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری تسنیم، سعید خوشرو، مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران در خصوص افت تاریخی قیمت نفت خام وست تگزاس اینترمدیت اظهار داشت: مهم‌ترین دلیل این سقوط قیمت، فرارسیدن Expiration Date (آخرین روز معاملات هر ماه) در حالی بود که امکان تحویل محموله‌های فیزیکال و ذخیره‌سازی آنها کمتر می‌شد.

وی با اشاره به اینکه قیمت نفت خام دبلیوتی‌آی از ماه فوریه و آغاز گسترش ویروس کرونا در وضع کونتانگو (Contango) قرار داشت و در روز 20 آوریل در حالی به Expiration Date نزدیک می‌شد که اخبار مختلف حاکی از پر شدن سریع تاسیسات ذخیره‌سازی کوشینگ (Cuishing) بود، می‌افزاید: طبق تازه‌ترین آمار رسمی منتشر شده، تا دهم آوریل 72 درصد ظرفیت مخازن پر شده بود و احتمال می‌رفت تا پایان ماه امکان ذخیره‌سازی وجود نداشته باشد.

مدیرامور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران با یادآوری اینکه نفت خام دبلیوتی‌آی روز 20 آوریل با قیمت 17 دلار و 73 سنت گشایش یافت و  با شیبی بسیار ملایم رو به پایین در نوسان بود، تصریح می‌کند: ناگهان در چهار ساعت پایانی معاملات، قیمت‌ها به ترتیب به 4 دلار، صفر، منفی 40 رسید و سرانجام بازار با قیمت منفی 37 دلار و 63 سنت به ازای هر بشکه بسته شد.

مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران درباره مقدار خرید و فروش نفت روزانه دبلیوتی‌آی یادآور می‌شود: کل انواع نفت خام‌ آمریکا حدود 13 میلیون بشکه در روز است، اما تنها نفت خام دبلیوتی‌آی در بازار بورس نایمکس یک میلیارد و 200 میلیون بشکه در روز خرید و فروش می‌شود.

وی با اشاره به اینکه هر قرارداد دبلیوتی‌آی در بازار نایمکس به‌صورت محصولات (Lots) 1000 بشکه‌ای معامله می‌شود، تصریح می‌کند: برای تحویل هر محموله (چه در بازار فیزیکال و چه بورس) یک ماه تعیین و قیمت محموله بر آن اساس مشخص می‌شود. برای نمونه، قیمت دبلیوتی‌آی در روز 20 آوریل، یعنی قیمت محصولاتی که در ماه مه (دو ماه تقویمی بعد) تحویل می‌شوند.

خوشرو با بیان اینکه با فرارسیدن امروز (سه‌شنبه، 21 آوریل) مهلت معاملات ماه مه به پایان می‌رسد و از روز 22 ماه آوریل تا حدود 20 مه، معاملات ماه بعد آغاز می‌شود، می‌افزاید: معامله گران بازار بورس، حداکثر تا پایان وقت معاملات Expiration Date  فرصت دارند قرارداد خود را تسویه کنند. در غیر این صورت ملزم به برداشت محموله فیزیکی از تاسیسات ذخیره‌سازی کوشینگ اوکلاهاما محل ذخیره‌سازی و تحویل (دبلیوتی‌آی) خواهند بود.

مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران با اشاره به اینکه این تحویل در بازه زمانی ماه انجام می‌شود، یعنی اگر یک قرارداد فروش ماه مه، تا روز 21 آوریل تسویه نشد، دارنده قرارداد باید در یکی از روزهای ماه مه، محموله را برداشت کند، می‌گوید: پس قیمت محصولات در Expiration Date به‌طور معمول واقعی نیست و فروشندگان مجبورند قراردادهای خود را با قیمت‌هایی پایین‌تر از معمول بفروشند تا مجبور به تحویل فیزیکی محموله‌ها نشوند.

وی با یادآوری اینکه مقیاس قیمت نفت خام ایران Ice Bwave و میانگین نفت خام دوبی و عمان است، تصریح می‌کند: عمده بازار نفت ایران شرق آسیاست که میانگین قیمت آن بر مبنای نفت خام‌ دوبی و عمان است و دیروز بیش از 20 دلار و امروز بالای 17 دلار برای هر بشکه بسته شده است، همچنین قیمت نفت خام ایران در بازار اروپا که بر مبنای Ice Bwave و تحویل در ماه ژوئن است دیروز بیش از 25 دلار برای هر بشکه بسته شد.

خوشرو درباره اینکه آیا امکان کاهش قیمت نفت دبلیوتی‌آی در سررسید تحویل در ماه‌های آینده وجود دارد، پاسخ می‌دهد: بستگی به وضع ذخیره‌سازی‌ها در آن روز دارد، اما شیوع ویروس کرونا به‌شدت مصرف فرآورده‌های نفتی را کاهش داده و این موضوع یکی از دلایل اصلی کاهش قیمت نفت است.

وی پیش بینی بازار نفت در ماه‌های آینده را بسیار سخت عنوان و یادآوری می‌کند: بر اساس منابع مختلف از جمله سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و آژانس بین‌المللی انٰرژی (آی‌یی‌ای) مقدار تقاضا برای نفت در ماه‌های آینده از 10 تا 30 میلیون بشکه در روز کاهش می‌یابد.

مدیرامور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران سخنان پایانی خود را به یادآوری یک رویداد تاریخی اختصاص می‌دهد و یادآور می‌شود: نفت خام دبلیوتی‌آی از سال‌ها پیش با مشکل محدود بودن ذخیره‌سازی‌ها در کوشینگ و محصور بودن در خشکی دست به گریبان است، محدود بودن مخازن ذخیره‌سازی در شهر کوشینگ ایالت اوکلاهاما در دوره‌ای سبب شد قیمت آن از انواع نفت‌خام‌ نامرغوب‌تر کمتر شود. این مشکل چنان جدی شد که عربستان  از ژانویه 2010 پایه قیمت رسمی خود به مقصد آمریکا را به Asci تغییر داد.

خوشرو تصریح کرد: اکنون آن مشکل قدیمی با مشکلات جدید به‌وجود آمده ناشی از ویروس همه‌گیر کرونا در طرف تقاضا، دست به دست هم داده و چنین اتفاق بی‌سابقه‌ای را رقم زده است.