بایگانی دسته ی : اخبار صنعتی و اقتصادی

به گزارش ایسنا، بعد از خروج آمریکا از برجام و قطعی شدن بازگشت تحریم‌های نفتی اقدامات نسبتاً خوبی در راستای فروش نفت کشور انجام شد. گذر از مدل سنتی فروش نفت خام و عرضه نفت در بورس برای استفاده از توانمندی و انعطاف‌پذیری بخش خصوصی در صادرات نفت یکی از اقدامات ضدتحریمی ایران برای جلوگیری از افت میزان صادرات نفت خام کشور بود که در صورت تداوم عرضه، چشم‌انداز مناسبی برای آینده خواهد داشت اما کارشناسان همواره بر این موضوع تاکید دارند که راه‌حل اساسی برای مقابله با تحریم‌های نفتی خلاصی از خام‌فروشی نفت است.

موضوعی که به تازگی نیز رییس جمهور کشور در این باره اعلام کرد که به دنبال تبدیل نفت خام به فراورده‌های نفتی هستیم و برای این کار پالایشگاه‌های موجود را توسعه داده و پالایشگاه‌های جدید ایجاد خواهیم کرد.

به گفته وی، قدرت‌های جهانی می‌دانند که در صورت تحریم کامل نفت و به صفر رساندن صادرات نفت ایران، آبراه‌های بین‌المللی نمی‌تواند امنیت سابق را داشته باشد، بنابراین فشار یکجانبه علیه ایران نمی‌تواند به نفع آنها باشد و امنیت‌شان را در منطقه و جهان تضمین نمی‌کند. رئیس‌ جمهوری همچنین تصریح کرده که در گام نخست توانستیم در زمینه گازوئیل خودکفا شویم و به صادرات برسیم و امروز هم در زمینه بنزین خودکفا شده و بنزین صادر می‌کنیم، البته باید مصرف بی‌رویه بنزین را کاهش دهیم که چارچوب مناسبی را در شورای‌ عالی هماهنگی اقتصادی برای این هدف تصویب کرده‌ایم.

به تازگی نیز وزیر نفت ضمن مهم دانستن این طرح گفت: موضوع جلوگیری از خام فروشی فقط مربوط به پتروشیمی‌ها نیست و پالایشگاه‌ها را نیز شامل می‌شود، همان‌طور که مقام معظم رهبری فرمودند موضوع پالایشگاه‌ها در برنامه ما قرار دارد.

وی درباره تبدیل نفت خام به فرآورده‌های باارزش در کشور، توضیح داد: پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس با ظرفیت اسمی پالایش روزانه ۳۶۰ هزار بشکه طراحی شده بود، اما همکاران ما در اقدامی ابتکاری با رفع تنگناهای مهندسی بدون ساخت یک واحد جدید ظرفیت را در فاز چهارم ۱۲۰ هزار بشکه دیگر اضافه کردند که فاز چهارم مجازی نام گرفت، زیرا مقرر شده بود پالایشگاه ستاره خلیج فارس ۳ فاز هر یک با ظرفیت پالایش روزانه ۱۲۰ هزار بشکه داشته باشد.

بر این اساس با تکمیل فاز چهارم که تا پایان سال به ظرفیت پالایشگاه ستاره خلیج فارس افزوده می‌شود، مجموع ظرفیت به ۴۸۰ هزار بشکه در روز با هزینه ۷۰ تا ۸۰ میلیون دلار خواهد رسید و این شرایط بدون آنکه یک واحد جدید ساخته شده باشد، رخ می‌دهد. اکنون ظرفیت پالایش روزانه پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس ۴۲۰ هزار بشکه است، به معنای اینکه نیمی از کار انجام شده و نیم دیگر باقی مانده است.

از سوی دیگر ۱۲۰ هزار بشکه از رقم ۴۸۰ هزار بشکه‌ را به پالایشگاه ستاره خلیج فارس دادیم که ظرفیت را از ۳۶۰ به ۴۸۰ هزار بشکه رساندیم، بنابراین ظرفیت پالایش در مجموعه پالایشگاه‌های طرح فراگیر پالایشی سیراف به ۳۶۰ هزار بشکه در روز می‌رسد. به گفته رئیس‌جمهوری برای تامین منابع لازم یعنی حدود ۲ میلیارد دلار دستور موکد داده‌اند، زیرا هزینه واحدهای پالایشی میعانات در مقایسه با پالایشگاه‌های نفت خام گران نیست.

اما این پالایشگاه‌ها در این مرحله بنزین تولید نمی‌کنند، بلکه گازوئیل و نفتا تولید خواهند کرد؛ ۸ میلیون تن نفتا به‌عنوان خوراک پتروشیمی‌ها تولید می‌شود که می‌توان از آن‌ها بهترین محصولات را دریافت کرد، مجموعه پالایشگاه‌های طرح فراگیر پالایشی سیراف ظرف ۲ تا ۳ سال آینده می‌توانند عملیاتی شوند.

حمایت از ساخت پالایشگاه‌ها و پتروپالایشگاه‌ها با منابع مردمی

به گفته زنگنه، مطابق قانون حمایت از ساخت پالایشگاه‌ها و پتروپالایشگاه‌ها با منابع مردمی که مجلس شورای اسلامی تصویب و به وزارت نفت ابلاغ کرده است، آیین‌نامه مرتبط با این قانون تدوین می‌شود تا ساخت پالایشگاه‌ها با ظرفیت پالایش روزانه ۲ میلیون بشکه حمایت شوند.

وی در این باره توضیح داد: ما تاکنون نیز روزانه ۲ میلیون بشکه ظرفیت برای پالایشگاه‌ها (۵۰۰ هزار بشکه برای پالایشگاه‌های کوچک و یک و نیم میلیون بشکه برای پالایشگاه‌های بالای صد هزار بشکه‌ای) داده‌ایم، اما سرمایه‌گذاری نشده است و شاید با تسهیلات کنونی تقویت شوند.

البته مجلس شورای اسلامی اعلام کرده است که پالایشگاه‌ها باید در سواحل ساخته شوند و وزارت نفت اجازه دارد از ظرفیت این قانون برای بهبود وضع پالایشگاه‌های کنونی و بهبود کیفیت محصولاتشان استفاده کند و اگر کمبودی باشد با کمک مجلس شورای اسلامی آن را برطرف کند که این اقدام‌ها گام بزرگی برای جلوگیری از خام‌فروشی است.

باید از خام فروشی فاصله بگیریم

در این باره خطیبی – کارشناس ارشد حوزه انرژی – به ایسنا گفت: با توجه به این‌که ایران یک کشور خام‌فروش در حوزه نفتی است به‌راحتی توسط آمریکا مورد تحریم قرار گرفت، چرا که مواد خام در هر جایی قابل ردیابی است، اما اگر این مواد تبدیل به فرآورده شوند، به راحتی ردیابی نخواهد شد، البته باید به این مساله نیز توجه کرد که انجام چنین کاری زمان‌بر است و باید در یک برنامه میان‌مدت به آن دست یافت.

وی در ادامه عنوان کرد: این طرح می‌تواند طرح خوبی باشد و حتی اگر در زمان تحریم نیز کارساز نباشد، در آینده می‌تواند تأثیرات بسیار مثبتی را عاید کشور کند، لذا باید تلاش شود تا نفت خام را به محصول فرآورده تبدیل کنیم و قطعاً از این مساله سود زیادی عاید کشور خواهد شد اما باز هم تاکید دارم که انجام این کار زمان‌بر است و در یک برنامه کوتاه‌مدت نمی‌توان آن را به نتیجه رساند.

این کارشناس افزود: البته این به معنای رد کردن این طرح نیست؛ با توجه به این‌که سال‌های متمادی است که در مورد خام‌فروشی و مشکلات آن صحبت‌های زیادی مطرح می‌شود، به نظر می‌رسد که دیگر وقت آن رسیده که به این موضوع به طور جدی‌تری توجه شود و در یک برنامه سه تا چهار ساله از خام‌فروشی فاصله بگیریم و به جای مواد خام محصولات نفتی را به فروش برسانیم.

وی با تاکید بر این مساله که این موضوع می‌تواند ارزش افزوده زیادی را به همراه داشته باشد، اظهار کرد: بی‌شک این طرح به نفع کشور خواهد بود که باید برنامه‌ریزی دقیقی برای تحقق عالی آن صورت گیرد.

به گزارش ایسنا، آمارها حاکی از آن است که ۴۵ درصد نیروگاه‌های تجدیدپذیر کشور از نوع خورشیدی، ۴۰ درصد از نوع بادی، ۱۲ درصد از نوع برق‌آبی کوچک، دو درصد از نوع بازیافت حرارتی و یک درصد نیز از نوع زیست توده است.

طبق آخرین آمار وزارت نیرو، تاکنون از منابع تجدیدپذیر حدود سه میلیارد و ۵۶۶ میلیون کیلووات ساعت، انرژی تولید شده که این میزان تولید برق توانسته از انتشار حدود دو میلیون و ۴۶۱ هزار تن گاز گلخانه‌ای در کشور بکاهد. این میزان تولید انرژی‌های نو باعث شده بیش از یک میلیارد مترمکعب از مصرف سوخت‌های فسیلی در ایران کاسته و بیش از ۷۸۵ میلیون لیتر در مصرف آب نیز صرفه‌جویی شود.

هم‌اکنون ۳۸۰ مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر درون کشور در حال احداث است و ظرفیت نصب شده انرژی‌های نو به ۷۶۱ مگاوات رسیده است. همچنین تاکنون ۱۱۵ نیروگاه تجدیدپذیر مگاواتی در کشور نصب شده و ۳۲ نیروگاه مگاواتی دیگر نیز در حال احداث است.

طرح‌های قابل افتتاح تا پایان سال

در حالی که ظرفیت فعلی نیروگاه‌های تجدیدپذیر حدود ۷۶۰ مگاوات است، یکی از طرح‌های قابل افتتاح تا پایان سال جاری، به مدار آمدن ۲۷۸ مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر است که در قالب ۲۸ پروژه در ۱۲ استان به ارزش ۳۱۷۴ میلیارد تومان اجرا خواهد شد. طرحی که باعث می‌شود نقش تجدیدپذیرها در تامین انرژی کشور پررنگ‌تر شود.

همچنین همزمان با هفته دولت ۱۴ نیروگاه تجدیدپذیر در هفت استان به بهره‌برداری رسید. این طرح‌ها شامل یک نیروگاه بادی و ۱۳ نیروگاه خورشیدی با مجموع ظرفیت حدود ۱۶۰ مگاوات است که توسط بخش خصوصی اجرا و به بهره‌برداری رسیده‌اند. این ۱۴ نیروگاه در استان‌های آذربایجان‌شرقی، تهران، همدان، زنجان، یزد، کرمان و فارس آماده بهره‌برداری است. برای تکمیل و بهره‌برداری از این طرح‌ها حدود ۴۴۵ میلیارد تومان به ‌صورت ریالی و ۱۰۷ میلیون یورو به ‌صورت ارزی هزینه شده است.

عزم دولت برای توسعه تجدیدپذیرها

بر اساس این گزارش و طبق اعلام وزارت نیرو، رضا اردکانیان- وزیر نیرو- انرژی‌های تجدیدپذیر را سیاست قطعی مجلس و دولت دانست و با تاکید بر این‌که وزارت نیرو نیز این برنامه را با جدیت دنبال می‌کند، گفت: برنامه دولت این است که تا پایان دولت دوازدهم حدود ۴۰۰۰ مگاوات ظرفیت نصب شده تجدیدپذیر ایجاد کند و هم اکنون نیز در آستانه ۱۰۰۰ مگاوات هستیم.
وی با بیان این‌که کشور ما در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر از ظرفیت بالایی برخوردار است، گفت: در بخش باد حدود ۳۰ هزار مگاوات ظرفیت مطالعه شده داریم. هر چند آهنگ توسعه تجدیدپذیرها در کشور با توجه به شرایط پیش آمده از جمله نوسانات بازار ارز نسبت به گذشته کند شده، اما امیدواریم با برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته جبران شود.

آغاز تولید نفت خام از میدان مشترک نفتی آذر از اسفندماه ۱۳۹۵ و افزایش تولید از این میدان در سال‌های ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ و دستیابی به تولید ۶۰ هزار بشکه در روز نفت‌خام از این میدان تا پایان سال ۱۳۹۸ رسیده است. همچنین راه‌اندازی تاسیسات متحرک فرآورش تولید نفت در خلیج‌فارس و آغاز تولید از لایه نفتی میدان پارس جنوبی از فروردین ماه ۱۳۹۶بوده است.

تکمیل و بهره‌برداری از ردیف‌های فرآورشی طرح افزایش ظرفیت فرآورش نفت خام در حوزه غرب کارون جمعاً با ظرفیت فرآورش نفت‌خام به میزان ۱۶۵ هزار بشکه در روز از دیگر اقدامات دولت یازدهم در این حوزه بوده است.

قراردادهای جدید نفتی و تاکید بر افزایش ضریب برداشت

علاوه‌بر این انعقاد قرارداد طرح بهبود ضریب بازیافت، افزایش تولید و بهره‌برداری از میادین مشترک نفتی پایدار غرب و آبان با کنسرسیومی متشکل از شرکت‌های زاروبژ نفت روسیه و دانا انرژی از دیگر اقدامات دولت تدبیر در حوزه نفت بوده است.

همچنین انعقاد قرارداد طرح توسعه و بهره‌برداری از میادین نفتی سپهر و جفیر با شرکت گسترش انرژی پاسارگاد ایران، انعقاد قرارداد توسعه و بهره‌برداری میادین چشمه خوش، پایدار شرق و دالپری با کنسرسیوم شرکت‌های روسی و ایرانی در این حوزه به چشم می‌خورد.

اجرای طرح‌های نگهداشت توان تولید (طرح های EPC/EPD) از طریق پیش‌بینی سرمایه‌گذاری بیش از ۶ میلیارد دلار و با هدف نگهداشت و افزایش تولید نفت خام به میزان ۲۸۱ هزار بشکه در روز طی سه سال و انعقاد ۱۰ فقره قرارداد به ارزش ۶۵۰۰ میلیارد تومان با پیمانکاران داخلی در سال ۱۳۹۷ از جمله مواردی است که در کارنامه دولت امید به چشم می‌خورد.

“ازدیاد برداشت” از میادین نفتی، موضوعی است که هرچند از اهمیت بالایی برخوردار بوده و بالا رفتن سن مخازن نفتی روز به روز بر اهمیت آن می‌افزاید، اما شواهد و قرائن حاکی از آن است که تا مرحله اجرایی و عملیاتی این موضوع در کشور ما، همچنان راهی طولانی در پیش است.  ازدیاد برداشت نفت به مجموعه تکنیک‌ها و فرایندهایی گفته می‌شود که طی آن با استفاده از انرژی یا مواد خارج از میدان نفتی، میزان نفت خامی را که استخراج آن‌ها با روش‌های معمولی امکان‌پذیر یا تولید آن اقتصادی و مقرون به صرفه نیست، استخراج و مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد.

از آنجا که عمر بیشتر مخازن نفتی دنیا به نیمه دوم خود رسیده است و ایران نیز با سابقه بیش از ۱۰۰ ساله صنعت نفت از این قاعده مستثنی نیست، میزان برداشت نفت از آن‌ها به میزان قابل ملاحظه‌ای کاهش یافته، به همین دلیل شرکت‌های نفتی از روش‌های ازدیاد برداشت با استفاده از فناوری‌های نوین برای بهره‌وری بیشتر در برداشت از ذخایر نفتی استفاده می‌کنند.

کم کم دامنه اهمیت ازدیاد برداشت از میادین در ایران هم گسترده شد و طرح افزایش یک درصدی ضریب بازیافت در مخازن هیدروکربوری تحت مدیریت شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب در اوایل سال ۱۳۹۱ به وزارت نفت ارائه شد. در قالب قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه کشور، وزارت نفت موظف به ارائه برنامه جامع صیانتی و ازدیاد برداشت از مخازن هیدروکربوری به منظور افزایش ضریب بازیافت مخازن کشور شده بود. وظیفه ای که علی کاردر، معاون وزیر نفت چندی پیش اعلام کرد ایران نتوانسته به آن جامعه عمل بپوشاند.