دلایل کاهش نرخ ارز در بازار آزاد/احتمال کاهش قیمت دلار تا ۱۰ هزار تومان

یک عضو شورای پول و اعتبار با تشریح دلایل کاهش قیمت ارز در بازار آزاد در عین حال گفت که اگر شرایط عادی شود احتمال کاهش قیمت دلار تا ۱۰ هزار تومان وجود خواهد داشت.

محمدرضا تابش در گفت‌وگو با ایسنا درباره دلایل کاهش نرخ ارز در بازار آزاد گفت: مجموعه سیاست‌هایی که با تدابیر سیاست‌های سران سه قوه اتخاذ شده و نقش آقای دکتر همتی و معاونین ایشان که طرح نویی را درانداختند و سرعت عملی که در تصمیمات ستاد هماهنگی اقتصادی سران سه قوه وجود داشته باعث شد علی‌رغم تنگناها و محدودیت‌ها و کاهش صادرات نفت، سیاست‌ها در خصوص ارز موفق واقع شود و ثباتی در نرخ ارزهای خارجی خصوصا دلار ایجاد شود.

وی ادامه داد: تصمیم‌گیری مهم بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار این بود که نخواستند قیمت غیرواقعی و کاذب برای دلار تعیین کنند بنابراین کم کم ارز نیمایی به قیمت ارز آزاد نزدیک شد و قیمت‌گذاری ارز آزاد هم مبتنی بر سازوکارهای بازار یعنی عرضه و تقاضا شد.

نماینده مردم اردکان در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: یکی از علل دیگر کاهش نرخ ارز، محدود شدن تقاضاست ضمن این‌که با بخش‌نامه‌های صادره، فراخوان‌ها و آموزش‌هایی که دادند کارآفرینان روش استفاده از ارز نیمایی را یاد گرفتند و واردکنندگان نیازشان را از این طریق تهیه می‌کنند. نکته مهم دیگر این است که صادرکنندگان ارزشان را به بانک مرکزی برگرداندند.

این عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی تعامل با بانک‌های خارجی مثل هند، چین و عراق را در تسهیل انتقال ارز در قبال خرید کالا اثرگذار دانست و افزود: همچنین پوزها شناسه‌دار و ساماندهی شد و این طور نیست که پوز را به سلیمانیه یا هرات ببرند در آنجا کارت بکشند و قیمت دلار در خارج از کشور تعیین شود.

وی همچنین گفت: پیش از این امکان کنترل انتقال پول‌های کثیف و مبارزه با پولشویی وجود نداشت زیرا قبلا چک‌های تضمینی پشت نویسی می‌شد اما حالا به اسم صادرکننده است و الان این کنترل‌ها بیشتر شده است. همچنین انتقال وجه از کارت الکترونیکی نیز محدود شده است که در شرایط جدید بازار اثرگذار است.

تابش خاطر نشان کرد: مجموع این سیاست‌ها و سرعت عمل در اتخاذ تصمیم در ستاد هماهنگی سه قوه در شرایط جنگ اقتصادی باعث شد قیمت دلار به ثبات نسبی برسد. موضع‌گیری‌های سیاسی هم در این رابطه اثرگذار بود. هم رهبری تاکید کردند که از منافع ملی دفاع می‌کنیم و خواهان جنگ نیستیم و هم ترامپ گفت نمی‌خواهیم با ایران وارد جنگ شویم. مجموع این تصمیم‌گیری‌ها مدیریت اقتصادی و سیاسی بازار ارز را به ثباتی رساند که امیدواریم این وضعیت به همین شکل ادامه یابد.

وی در پایان گفت: هر کدام از این مولفه‌ها که دستخوش تغییر شود ممکن است در قیمت ارزهای خارجی هم نوساناتی اتفاق بیفتد اما اگر شرایط عادی شود دلار تا حدود ۱۰ هزار تومان کاهش پیدا خواهد کرد.

جزئیات مصوبه سران سه‌قوه برای مدیریت بازار

قائم‌مقام وزیر صمت، از مصوبه سران سه قوه در هفته گذشته برای بازگشت بخشی از وظایف منتزع شده از وزارت صنعت در حوزه تنظیم بازار خبر داد و گفت: تمام وظایف تنظیم بازاری به این وزارتخانه بازگشتند.

به گزارش خبرنگار مهر، حسین مدرس خیابانی، قائم‌مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت امروز شنبه ۵ مرداد ۹۸ در اولین نشست خبری خود با خبرنگاران در پاسخ به پرسش خبرنگار مهر مبنی بر دستورات ویژه مقام معظم رهبری به دولت برای حوزه تنظیم بازار گفت: فرمایش مقام معظم رهبری و خواسته شخص رئیس‌جمهور و دولت، تاکید بر روی تنظیم بازار و حفظ آرامش مردم است که برای این کار باید، انسجام و هماهنگی بیشتری در حوزه بازار و وزارت صنعت، معدن و تجارت وجود داشته باشد.

وی افزود: بر این اساس باید هم نوسانات مقطعی و تصمیمات مسکنی و درمانی حوزه تنظیم بازار را اتخاذ کنیم و هم نقشه راه و برنامه بلندمدت برای تقویت زیرساختهای تجاری داشته باشیم؛ به همین دلیل برنامه ما این است که یک نقشه راه کلی برای اجرای برنامه‌های تنظیم بازار داشته باشیم.

مجلس در مورد تفکیک وزاتخانه‌ها تصمیم می‌گیرد

قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت در پاسخ به پرسش خبرنگار مهر مبنی بر اینکه آیا با تصمیم سران سه قوه، تفکیک وزارتخانه‌ها منتفی خواهد شد، افزود: حوزه بازرگانی کشور باید به صورت متمرکز در یک جا راهبری شود و یک نقطه در وزارتخانه، کانون تصمیم گیری برای بازار قرار گیرد، بر این اساس، اینکه ساختار در قالب قائم مقام وزارت صمت باشد؛ یا اینکه یک وزارتخانه مجزا تشکیل شود، تصمیم‌گیری‌اش به عهده مجلس است؛ ولی اصل اینکه موضوع تنظیم بازار، یک موضوع فرابخشی است، نباید فراموش شود و همه دستگاهها باید کمک کنند.

وی افزود: معاونت هایی که کنار قائم مقام قرار می گیرند، به صورت مستقل اختیارات و مسئولت خود را دارند و وظیفه قائم مقام ایجاد هماهنگی و توان افزایی در این حوزه است؛ اما هر یک از معاونان در جای خود پاسخگو خواهند بود.

جزئیات مصوبه سران سه قوه برای حوزه تنظیم بازار

با اشاره به اتفاق جدیدی که در وزارت صنعت، معدن و تجارت رخ داده و ایجاد ساختار جدیدی را در حوزه قائم‌مقام وزیر صمت در این وزارتخانه است، گفت: وزارت صمت در حال حاضر یک ابر وزارتخانه است که در حوزه‌هابی همچون صنایع، معادن و فلزات، صنایع سنگین و وزارت بازرگانی در آن ادغام شده است و مجموعه دولت به این نتیجه رسید که حوزه بازرگانی از اهمیت ویژه ای در شرایط فعلی برخوردار است و رئیس جمهور و وزیر صمت تاکید داشتند تا حوزه بازرگانی در قالب یک بخش تحت نظارت و فرماندهی قائم‌مقام وزیر صمت اداره شود.

قائم‌مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت افزود: صندوق ضمانت صادرات ایران، موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی، مرکز تجارت الکترونیکی، مرکز ملی فرش ایران، سازمان توسعه تجارت ایران، شرکت بازرگانی دولتی ایران، شرکت پشتیبانی امور دام در این قالب متمرکز شده‌اند تا این وزارتخانه کار خود را مستحکم تر ادامه دهد.

وی تصریح کرد: قانون تمرکز بخشی از وظایف تنظیم بازار که امور سیاستگذاری، تصمیم گیری تنظیم بازار به وزارت جهاد کشاورزی منتقل شده کرده بود و وزارت جهاد کشاورزی در سال ۹۱ این اختیار را داشت که در حوزه تنظیم بازار، نرخ تعرفه، عوارض گمرکی، میزان صادرات و واردات را اعلام کند و حتی نظارت بر قیمت کالاهای محصولات کشاورزی نیز به وزارت جهاد کشاورزی سپرده شده بود. این قانون در سال ۹۱ به مدت دو سال تعلیق شد ولی از سال ۹۳ تا هفته قبل، اجرایی شد.

مدرس خیابانی گفت: این بخش از اختیارات بر اساس مصوبه سران سه قوه به وزارت صمت منتقل شده است، استدلال ما هم این بود که وزارت جهاد کشاورزی معتقد بود که بخشی از ابزارهای لازم برای تنظیم بازار همچون سازمان حمایت در اختیار این وزارتخانه قرار نداشت و ستاد تنظیم بازار نیز که در وزارت صمت برگزار می‌شود، از ید وزارت جهاد کشاورزی خارج است.

وی افزود: از هفته قبل اجرای قانون انتزاع منتفی شده و بر همین اساس وزارت صمت بخش‌های جدا شده از خود در سال ۹۳ را در اختیار گرفت. با این مصوبه، تمام اختیاراتی که از وزارت صمت منتزع شده بود، دوباره بازمی‌گردد تا موضوعات بازرگانی و تجاری به صورت متمرکز پیگیری شود.

رئوس برنامه‌های قائم مقام وزیر صمت در ساختار جدید

مدرس خیابانی گفت: در بخش بازرگانی داخلی، مهمترین موضوع و مطالبه عمومی تنظیم بازار است؛ به نحوی که بخش های تامین، توزیع و نظارت در کنار عنصر رسانه می‌تواند کار را پیش برد؛ بر همین اساس، تامین، توزیع و نظارت در کنار ظرفیت رسانه می‌تواند کار اثربخشی را پیگیری نماید. این در حالی است که مواضع تنظیم بازار و اطمینان آفرینی به کارکردها را از طریق رسانه‌ها، پیگیری خواهیم کرد تا آرامش بازار را فراهم کنیم، این در حالی است که آرامش مردم در گرو آرامش بازار است.

وی اظهار داشت: ۱۰۰ قلم کالای اساسی تعیین شده که در آن، حتی فولاد، سیمان، لوازم خانگی، نهاده های دامی در کنار کالاهای اساسی قرار گرفته‌اند، بر این اساس کانون و تمرکز بر روی تنظیم بازار این ۱۰۰ قلم کالا قرار گرفته است و در کنار آن، سایر کالاهای دیگر در اولویت بعدی مورد اجرای سیاست های تنظیم بازار قرار می گیرند؛ البته امروز تامین مناسب کالا و فراوانی آن، مقدم به قیمت است؛ این یک اصل در تنظیم بازار است؛ چراکه قیمت، خروجی ابزارهای تنظیم بازار است.

مدرس خیابانی گفت: بیش از ۹۵ درصد کالاها، اتکای ما بر روی تولید داخلی است و تامین بخش عمده‌ای از کالاهای اساسی و ضروری ما بر عهده تولید داخلی است؛ پس در تنظیم بازار، اصل تولید نباید مورد غفلت واقع شود و به بهانه تنظیم بازار، نباید سرعت حرکت و جریان کالا را نباید کند یا حتی متوقف کرد.

وی اظهار داشت: باید بر روی بحث پیش بینی نیز کار کرد، این در حالی است که برخی اختلالات منطقی در بازار به دلیل عدم پیش بینی صحیح از آمار تولید و مصرف است؛ در حالیکه دستگاههای متولی نیز باید کار را در حوزه خود پیگیری نمایند؛ پس در اقلامی که از منظر واردات کسری داریم، باید بتوانیم برنامه ریزی مناسبی داشته باشیم تا نوسانات قیمت را کنترل کنیم؛ البته برخی از نوسانات ما به دلیل تولیدات فصلی است؛ چراکه برخی اوقات آفت‌ها و یا گرما یا سیل، محصولات را دچار اختلال می‌کند که ما برای آنها نیز برنامه داریم.

از شرایط سخت تحریم عبور کردیم

قائم‌مقام وزیر صمت گفت: از شرایط سخت عبور کردیم و با اتکای به ظرفیت و تولید و تنظیم بازار، شرایط بهتری را سپری خواهیم کرد؛ این در حالی است که اگر در کشورهای توسعه یافته، اگر چنین تحریم هایی اعمال می‌شد، تاب آوری به اندازه ایران نداشتند. بر این اساس در بخش توزیع نیز برنامه های توانمندسازی بخش اصناف، الکترونیکی کردن شبکه توزیع را داریم تا کاهش هزینه مبادله به نفع مصرف کنندگان صورت گیرد؛ پس هر هزینه ای به غیر از قیمت اصل کالا، به مصرف کننده منتقل می شود، از جنس شبکه توزیع است؛ پس در بخش نوسازی و توانمندسازی شبکه توزیع، این هزینه را کنترل خواهیم کرد.

وی اظهار داشت: امروز وظیفه اصلی تنظیم بازار، حذف اختلالات شبکه توزیع و مقابله با گرانفروشی است که باید کنترل شوند؛ این در حالی است که بخش نظارت را نیز فراموش نخواهیم کرد، به این معنا که وزن اصلی سازمان حمایت اکنون به سمت قیمتگذاری رفته است، در حالیکه این سازمان باید شش دانگ در بحث نظارت در اولویت قرار گرفته است؛ پس بخش نظارت بر بازار به صورت هفتگی کنترل خواهد شد و گزارش هایی را دریافت خواهیم کرد.

مدرس خیابانی گفت: هر هفته ۵ اولویت کالایی در نظارت تعیین خواهد شد و در انبارها و نظارت بر قیمت حضور جدی خواهیم داشت؛ از سوی دیگر اصناف را نیز که ظرفیت پرقدرتی دارند؛ به کار خواهیم گرفت و به نحوی مدیریت خواهیم کرد تا بازرسان و ناظران آنها به میدان خواهند آمد؛ چراکه کنترل بازار به غیر از حضور آنها، غیرممکن است و اصناف نیز برنامه های خوبی تدارک دیده اند که بازار یله و رها نباشد.

وی افزود: دولت سیاستگذار و راهبر است و آنچه که باید درون مجموعه شبکه توزیع رخ دهد، قدرتمند کردن ابزارهای نظارت از سوی خود اصناف است؛ البته سامانه های هوشمند را نیز کنترل خواهیم کرد. سامانه های متعددی نیز طراحی شده است که این فضا را فراهم خواهند کرد که تامین کالا را از مبدا تولید با ایستگاههای مختلف کنترل کنیم و نظارت لازم را داشته باشیم. البته به صورت کالایی نیز بارگذاری لازم صورت گرفته و کار تنظیم و تامین کالا را انجام خواهیم داد.

مدرس خیابانی با بیان اینکه یادمان نرود که با ابزارهای تنظیم بازار دو شاخص کنترلی را رصد کرده و مجموعه ابزارهای تنظیم بازار موجودی کالا و قیمت آن را کنترل خواهد کرد؛ برخی اوقات به دلیل ناکارآمدی ابزارها می خواهیم کالا را از موضوع قیمت کنترل کنیم، در حالیکه اینطور نیست و کار پیش نمی رود. این در حالی است که کالا را ذخیره سازی خواهیم کرد تا در اوج تقاضا، عرضه را صورت داده تا قیمت را کنترل کنیم.

صادرات از نان شب هم واجب تر است

وی اظهار داشت: معتقدیم که امروز صادرات از نان شب برای کشور واجب تر است و صادرات در راستای تنظیم بازار است و بر این اساس برنامه داریم که وقتی که کارخانه را زیرظرفیت با ۵۰ درصد ظرفیت کار می کند، پس هزینه های ثابت تنظیم بازار به داخل منتقل می کند، پس با صادرات قیمت کالا را در داخل نیز کاهش خواهد داد؛ چراکه ظرفیت خالی کاهش می یابد و همین امر، نرخ را هم کاهش خواهد داد و تولید را به صرفه می‌کند.

قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت ادامه داد: تقویت توان اقتصادی کشور در گرو صادرات است و از منظر استفاده از ظرفیت های خالی نیز، صادرات به ما کمک می کند؛ پس باید مشوق های حمایتی را هم ارایه دهیم. پس امروز صادرات از درجه اهمیت برخوردار است و امروز بهترین موقعیت است که از تهدید تحریم و سیاست های ارزی، به بهترین شکل ممکن، به صادرات بپردازیم و بتوانیم صادرات غیرنفتی را هم به جای نفت جایگزین کنیم.

وی اظهار داشت: واردات را به جز در چند قلم کالای اساسی و مواد اولیه صنعتی را ترویج نخواهیم کرد و برای مرزنشینان نیز برنامه داریم. امروز یک محور مهم یا مطالبه مهم در اقتصاد کشور، حوزه اشتغال است که صادرات می‌تواند در این حوزه فعالیت کند؛ پس صادرات با استفاده از حوزه تولید، می تواند در حوزه اشتغال نیز نقش آفرینی کند؛ همچنین در بخش صادرات چند جهت گیری اصلی داریم که اصرار ما بر سطح ارتقای مبادلات تجاری با کشورهای همسایه است و موظفیم که با ۱۵ کشور همسایه، مبادلات تجاری خود را ارتقا دهیم، چراکه از حدود ۴۴ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی ۲۴ میلیارد دلار صادرات سهم کشورهای همسایه است.

مدرس خیابانی گفت: هم اکنون تعداد کشورهایی که رایزن بازرگانی داریم، ۵ کشور است که باید تعداد را ارتقا داده و ده رایزن جدید را با کارکردهای جدید مستقر نماییم. شرایط را هم بهبود خواهیم داد و یکی از وجوهی که در سازمان توسعه تجارت که بازاریابی است، به نحو احسن انجام دهیم؛ مشوق هایی نیز در کنار این، از جمله ثبت برند و حمایت از شرکتهای صادرکننده، در کشورهای همسایه متمرکز خواهند شد.

وی افزود: بخشی از سیاست ها با روش استانی و غیرمتمرکز پیش خواهیم برد و امروز ستاد تنظیم بازار در استانها به ریاست استانداران فعال خواهد شد و ابزارهایی خواهیم داشت که در استانها راحت تر اجرایی خواهند شد؛ پس اختیارات این ستادها در استانها متفاوت است؛ در کنار این در حوزه تجارت الکترونیکی را نیز گسترش خواهیم داد.

نه تنها نیاز سال ۹۸ را تامین کردیم، بلکه ذخایر استراتژیک را نیز افزایش خواهیم داد

وی با بیان اینکه در مرغ واردات سرافکندگی است، گفت: ما تولیدکننده مرغ هستیم و در حوزه گوشت نیز وابستگی‌هایی وجود دارد. بخش عمده‌ای از ۱۰۰ قلم کالا با ارز ۴۲۰۰ تومانی تامین می‌شود؛ بنابراین کاهش قیمت را از طریق ثبات بازار یا افزایش بهره‌وری دنبال خواهیم کرد.

مدرس خیابانی گفت: امیدواریم روند ثبات و کاهش نرخ ارز ادامه یابد، این در حالی است که با یک اختلاف زمانی اثرات آن در قیمت کالاها کاهش می یابد، همانطور که افزایش قیمت با یک بازه زمانی تاخیری، بر قیمتها اثرگذار شد.

وی با بیان ناینکه نه تنها نیاز سال ۹۸ را در بخش کالاهای اساسی تامین کردیم، بلکه ذخایر استراتژیک را نیز افزایش داده ایم و این روند ادامه خواهد یافت.

مدرس خیابانی گفت: میزان واردات در سال ۹۷ به میزان ۲۲ درصد کاهش یافته است و در سال جاری نیز ۹ درصد کاهش را تجربه کرده‌ایم؛ پس حدود ۱۶۵۰ قلم کالا با ممنوعیت واردات مواجه هستند؛ پس وقتی کالایی قابل تولید در داخل است، واردات آن ضرورتی ندارد. در عین حال، در مورد صادرات نیز حتما توسعه ای عمل کرده و تنظیم بازار نیز نباید مانع صادرات شود؛ اما یادمان نرود یکی از ابزارهای حوزه تنظیم بازار، تنظیم جریان ورود و خروج کالا است.

صادرات کالاهایی که ارز ۴۲۰۰ تومانی می‌گیرند، تا اطلاع ثانوی ممنوع است

وی افزود: ممنوعیت صادرات کالا به دلیل تنظیم بازار، به تعداد انگشتان دست هم نمی‌رسد؛ ولی برای صادرات کالاهایی که دلار ۴۲۰۰ تومانی می‌گیرند، به دلیل رانت و اختلاف قیمت، اجازه صادرات نخواهیم داد. این در حالی است که ممنوعیت دائمی برای کالاهایی قرار خواهیم داد که دلار ۴۲۰۰ تومانی می‌گیرند؛ بنابراین صادرات آنها فعلا ممنوع خواهد بود؛ ولی ممنوعیت های صادرات مقطعی نیز به تدریج کاهش خواهد یافت؛ ما از قبل باید برای کالاها برنامه ریزی داشته باشیم؛ ولی اطمینان می دهیم که شوک های مقطعی روی کالاها ایجاد شود ولی اولویت ما تولید و صادرات است.

مدرس خیابانی گفت: اختیار داریم که برای کالاهای محدود تنظیم بازاری، برای دوره محدود بتوانیم ممنوعیت صادرات ارایه دهیم. الان محصولات شکلات و شیرینی و آبنبات از سوی واردات موقت، صادرات می شود.

وی اظهار داشت: کشور ما نیاز دارد که مجموعه ای به اسم بازرگانی که امور تجاری در آن متمرکز است، وجود داشته باشد و این یک نیاز است، پس باید تلاش کرد ابزارهایی که در این سالها پراکنده شده‌اند، به حوزه تنظیم بازار وزارت بازرگانی برگردند. بخشی از این ابزارها پراکنده شده بود و تلاش می کنیم با حداقل هزینه، ابزارها را جمع کنیم تا پیوستگی بخش بازرگانی، مجدد شکل گیرد.

مدرس خیابانی گفت: اگر کالایی ممنوع می شود و تکیه بر توان تولید داخلی داریم، به معنای این نیست که نظارت بر سلامت صورت نمی گیرد. باید حمایت از کالای ایرانی، باید در دستور کار باشد و البته شبکه توزیع نیز می تواند کمک کند تا کالای ایرانی رونق بیشتری داشته باشد.

حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی فعلا در دستور کار نیست

مدرس خیابانی با بیان اینکه فعلا حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی در دستور کار قرار ندارد گفت: برنامه ای برای حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی نداریم.

وی در پاسخ به این سوال که آیا تشکیل معاونت صادراتی در ریاست جمهوری منتفی شده است، گفت: سه سناریو در دولت مطرح است که شامل تشکیل وزارت بازرگانی، ایجاد معاونت بازرگانی و تجاری زیر نظر رئیس جمهور و یکی دیگر ساختار قائم مقام وزارت بازرگانی است که در واقع ساختار فعلی است که راجع به آن توضیح دادم.

مدرس خیابانی گفت: از مجموع ارز تخصیصی ۴۲۰۰ تومانی، ۷۰ درصد از ارز، در اختیار نهاده های دامی یعنی وزارت جهاد کشاورزی قرار دارد و ۲۳ درصد در اختیار وزارت بهداشت، یک درصد در اختیار کاغذ برای ارشاد و ۶ درصد مابقی برای لاستیک است؛ پس در تامین ارز، ارزی نداریم که به تولیدکنندگان کاغذ بدهیم و بانک مرکزی باید بدهد.

آخرین وضعیت تامین ارز کاغذ روزنامه

وی اظهار داشت: برای تامین ارز روزنامه ۸۰ میلیون دلار ارز تخصیص یافته است که در قالب دو بخش ۴۰ میلیون دلاری تخصیص یافته است.

مدرس خیابانی گفت: در حوزه تامین ارز دفترچه دانش آموزی و کتب درسی نیز ۵۰ هزار تن کاغذ چاپ وجود دارد که اگر یکی از گزینه هایی که شک داریم به یک کالایی ارز ۴۲۰۰ تومانی بدهیم یا خیر، حتما کتب درسی نخواهد بود؛ چراکه برای آن، شبکه مشخص تعریف شده و این ارز به دست مصرف کننده نهایی آن می رسد.

ارز مورد نیاز برای کتب درسی سال ۹۸ تامین شد

وی اظهار داشت: امروز آموزش و پرورش اعلام کرده که ارز مورد نیاز برای کتب درسی سال ۹۸ کاملا تامین شده و باید به فکر ارز مورد نیاز کتب سال ۹۹ باشیم که بسیار مهم است.

مدرس خیابانی گفت: برای دفترچه دانش آموزی چند برنامه داریم که در رابطه با آن، استانها فعال شده اند و تولیدکنندگان نیز پای کار هستند؛ ضمن اینکه شاید با محوریت بخش اصناف، فروش فوق العاده و نمایشگاه عرضه مستقیم کالاها را هم برگزار نماییم.

وی افزود: درخواست ما از بانک مرکزی این است که برای اقلامی مثل دفترچه های دانش آموزی نیز، ارز تخصیص دهد.

تنظیم بازار مخل صادرات نیست

وی اظهار داشت: تنظیم بازار مخل صادرات نیست، امروز صادرات همه کالاها به دلیل اختلاف نرخ ارز با ریال، جذابیت دارد. ما مخالفتی نداریم و تشویق می کنیم و تسهیلاتی می گذاریم که بازارچه های مرزی نیز کار را تسهیل کنند؛ اما در شرایطی که کالاها کمبود در بازار دارد، نمی توانیم صادرات را آزاد بگذاریم؛ البته برخی تصمیمات عجولانه است.

مدرس خیابانی گفت: این در حالی است که رسانه باید به ما فرصت بدهد که یک تصمیم غیرهیجانی کنیم؛ ما نمی توانیم واردات سیب زمینی داشته باشیم وقتی که خودمان هشتمین جایگاه را داریم، پس باید هم تولید را توانمند کنیم و هم صادرات را افزایش دهیم، اما اگر در برخی کمبودهای مقطعی، رفتار مصرف کننده را کنترل کنیم، اعمال محدودیت های قانونی را غیرهیجانی انجام خواهیم داد. وقتی عرضه را افزایش دهیم، به طور قطع قیمت کنترل می شود.

قیمت نان تا یکماه آینده تعیین تکلیف می شود

وی در مورد قیمت نان نیز گفت: با افزایش نرخ ارز دولت مجبور به ارایه یارانه به نان شده است، قیمت نان اکنون باید در چارچوب ضوابطی که در قالب چند سناریو انجام می‌شود، قیمت نان را در استانها کنترل خواهیم کرد؛ در عین حال در تهران نیز در جلسات با وزیر کشور به نتایج خوبی رسیده ایم و ظرف یک ماه آینده قیمت نان تعیین تکلیف خواهد شد.

مدرس خیابانی گفت: نان یک کالای صرفا اقتصادی نیست و یک کالای اجتماعی است و هدف ما این است که شوک به مصرف کننده وارد نشود؛ ضمن اینکه اگر احتمال افزایش قیمت وجود داشته باشد، حواسمان هست که شوک قیمتی به مصرف کننده وارد نشود، پس بر اساس فضای فرهنگی و محیطی در استانها قیمت را تعیین خواهیم کرد که البته چارچوبی را نیز برای استانها تعیین خواهیم کرد.

مدرس خیابانی گفت: در مورد سخنان آقای رئیس جمهور مبنی بر اینکه اگر وزارت بازرگانی تشکیل شود، ظرف یک هفته قیمتها کاهش می یابد، باید گفت که سخنان وی از این منظر بود که تمرکز فعالیت های تنظیم بازاری، منجر به کنترل بازار خواهد شد؛ ما هم همه تلاشمان این است که بتوانیم قیمتها را کنترل کنیم.

وی با بیان اینکه هر نامه ای که برای تخصیص ارز به بانک مرکزی بزنیم، رونوشت را به دستگاههای نظارتی و دستگاههای مربوطه ارایه خواهیم کرد و اطلاعات آن نیز موجود است، گفت: ما نیز اسامی دریافت کنندگان ارز را اعلام خواهیم کرد.

وی گفت: جنگ اقتصادی تمام عیار بر علیه ایران شکل گرفته که دشمن در سه جهت به ایران حمله می‌کند که در هر سه حوزه، رسانه نقش‌آفرین است و هم می‌تواند در بازار رفتار مصرف‌کننده را تعیین کرده و برای او جهت‌گیری صحیح تعیین نماید.

قائم‌مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت افزود: تعامل مستمر و موثر با رسانه خواهیم داشت و بخش عمده‌ای از بازار را در قبال شبهه افکنی خواهیم داشت و حربه را خنثی خواهد کرد.

حذف سود و جریمه بدهی بدهکاران بانکی/ تهدید یا فرصت؛ مساله این است

طرح حذف سود و جریمه مضاعف از بدهی بدهکاران بانکی که روز گذشته در مجلس به تصویب رسید، موافقان و مخالفانی را به همراه دارد؛ افرادی که معتقدند این طرح نظام بانکی را دچار مشکل کرده و به نوعی اشکال شرعی هم دارد و فعالانی هم هستند که معتقدند اگرچه این طرح نمی‌تواند کمک بزرگی به صنعت کند، اما می‌تواند مشکل بخشی از واحدهای کوچک و متوسط را تسهیل کند.

به گزارش ایسنا، روز گذشته نمایندگان مجلس شورای اسلامی طرحی را مبنی بر تکلیف بانک‌ها به حذف سود و جریمه مضاعف از بدهی بدهکاران به تصویب رساندند؛ طرحی که رئیس‌کل بانک مرکزی از نمایندگان خواسته بود به همان شکلی که در کمیسیون اقتصادی مجلس به تصویب رسیده، تایید کنند.

در ابتدای این مصوبه آمده است که این طرح در راستای حمایت از تولید و ایجاد رونق در این بخش به تصویب رسیده است.

در بخشی از این مصوبه درباره چگونگی محاسبه سود بدهی بدهکاران بانکی آمده است که کل مبلغ بدهی (اصل و سود قبل و بعد از سررسید) که تسهیلات گیرنده به موجب « قرارداد ملاک محاسبه» تا تاریخ تسویه باید پرداخت کند، محاسبه می‌شود و بانک یا موسسه اعتباری غیر بانکی موظف است در محاسبه این مبلغ از فرمول ابلاغی بانک مرکزی و نرخ سود ساده و غیر مرکب مندرج در « قرارداد ملاک محاسبه» بدون لحاظ جریمه استفاده کند و پرداخت‌های مشتری و زمان‌ آن‌ها را لحاظ کند.

یکی از مهم‌ترین بندهای مصوبه دیروز مجلس، بند یک آن است که بر اساس آن ملاک محاسبه بدهی متقاضیان مشمول این قانون، قرارداد اولیه در نظر گرفته شده و در صورتی که قرارداد اولیه یک یا چند نوبت از طرقی مانند انعقاد توافق نامه، قرار داد جدید و یا اعطای تسهیلات جایگزین امهال شده باشد، آخرین قرارداد یا توافق‌نامه قبل از تاریخ ۱/۱/ ۱۳۹۳ «قرارداد ملاک محاسبه» تلقی و محاسبه مانده بدهی مشتری بر اساس آن انجام می‌شود.

بر اساس این مصوبه بانک‌ها و موسسات اعتباری غیر بانکی مجازند درصورتی که در نتیجه اجرای این بند، متحمل زیان شوند، بعد از تایید بانک مرکزی زیان مزبور را از سال ۹۹ به بعد به تدریج حداکثر ظرف مدت پنج سال در صورت‌های مالی خود مستهلک کنند.

به موجب این مصوبه، عدم اجرای این قانون توسط بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی استنکاف از قانون تلقی شده و با متخلفان مطابق ماده ۴۴ قانون پولی  و بانکی کشور مصوب ۱۸/ ۴/ ۱۳۵۱ و با اصلاحات و الحاقات بعدی برخورد خواهد شد.

در پی تصویب این طرح در مجلس شورای اسلامی، بررسی نظر کارشناسان در حوزه مختلف اقتصادی حاکی از آن است که اغلب کارشناسان اقتصادی، پولی و بانکی اجرای این طرح را در زمان فعلی چنان تاثیرگذار نمی‌دانند و موافقان این طرح هم نسبت به نحوه اجرای آن، نگرانی‌هایی دارند.

بانک مرکزی بر عملکرد بانک‌ها نظارت کند

عبدالله مختاری، یکی از کارشناسان حوزه کار است که معتقد است مصوبه مجلس در حذف سود و جریمه مضاعف بدهی بدهکاران بانکی اقدامی مثبت بوده و در جهت حفظ اشتغال نیروهای کار و بنگاه‌های تولیدی است، اما نظارت بانک مرکزی و دستگاه‌های بازرسی را بر عملکرد بانک‌ها در اعطای تسهیلات بانکی بسیار مهم عنوان کرد.

او بر این باور است که اینکه مجلس در جهت رونق تولید، حفظ شغل و جلوگیری از ورشکستگی بنگاه‌های تولیدی چنین مصوبه‌ای را گذرانده کار بسیار نیکویی است، چون با فراز و نشیب‌هایی که در سایه تحریم‌ها و شرایط اقتصادی موجود داشتیم بسیاری از بنگاه‌ها ناخواسته دچار مشکل شدند و این مساله تبعات زیان‌باری را هم برای جامعه تولید و هم کارگران و تولیدکنندگان به دنبال داشت.

مختاری در عین حال تاکید کرده که این مصوبه اگر با هدف شناسایی بنگاه‌های تولیدی مشکل‌دار و کمک به آن‌ها باشد خوب است ولی اگر منجر به ادامه رانت و سوء استفاده عده‌ای شود، بسیار خطرناک خواهد بود.

این کارشناس حوزه کار گفته که بنگاه‌هایی که دارای بحران هستند باید به شکل منطقی شناسایی و کارشناسی شوند، اما باید دید که این مصوبه فقط مربوط به واحدهای تولیدی است یا همه واحدها را شامل می‌شود.

افزایش ناترازی بانک‌ها با اجرای قانون حذف سود از بدهی

اما در مقابل، وحید شقاقی شهری که اقتصاددانان کشورمان است می‌گوید که این مصوبه بعید است بتواند همه مشکلات تولید را حل کند.

اون نرخ بهره مرکب را از اساس دارای ایراد دانسته و اظهار کرد: با این حال حال مشکلات ما در حوزه تولید به اندازه‌ای عمیق است که با حذف این سود بعید است همه آن مشکلات حل شود، از سوی دیگر این تصمیم جدید شاید از اساس تصمیم درستی باشد، اما در شرایط کنونی تنها می‌تواند باعث تشدید مساله ناترازی بانک‌ها شود و ممکن است مقاومت‌هایی در اجرای این قانون ببینیم.

بانک‌ها به قانون عمل می‌کنند، اما شرعی است؟

با این حال محمدرضا جمشیدی، دبیر کانون بانک‌ها و موسسات اعتباری خصوصی با بیان اینکه بانک‌ها همیشه مطیع و تابع قوانین هستند، به ایرادات این طرح هم اشاره کرد و گفت: به محض اینکه بانک‌ها بخواهند مقرراتی را رعایت نکنند، موارد تنبیهی که از قبل برای‌شان پیش‌بینی شده شامل حال‌شان می‌شود، بنابراین بانک‌ها قطعا این مصوبه را اجرا می‌کنند.

وی افزود: مشکل اینجاست که قراردادهایی که در سال‌های گذشته تمدید یا استمهال شده سودهایی را عاید بانک کرده که به حساب‌ همان دوره مالی نشسته و بین سهام‌داران آن زمان نیز توزیع شده است.

دبیر کانون بانک‌ها و موسسات اعتباری خصوصی اضافه کرد: اکنون این مصوبه می‌گوید که مبلغ قرارداد اولیه را به عنوان اصل حساب در نظر بگیریم و سود بانکی شامل همان قرارداد اولیه تا سال ۱۳۹۸ شود و این کار باعث می‌شود سودهایی که در آن زمان بین سهام‌داران وقت، توزیع شده، اکنون به شکل زیان به سهام‌داران فعلی منتقل شود.

وی ادامه داد: از سوی دیگر این طرح‌های تشویقی برای بدهکاران سبب می‌شود که کسانی که به موقع تسهیلات‌شان را پرداخت نکرده‌اند، تشویق شوند، اما تشویقی برای آن‌هایی که به موقع اقساط خود را داده‌اند وجود ندارد و این امر شاید سبب شود تا بقیه افراد نیز بگویند که ما اقساط خود را پرداخت نمی‌کنیم.

اهمیت مصوبه مجلس برای واحدهای کوچک و متوسط

مهدی علیپور، از اعضای اتاق بازرگانی ایران نیز معتقد است سقف در نظر گرفته شده برای حذف جرایم دیرکرد تسهیلات بانکی، واحدهای تولیدی بزرگ را از حمایت مدنظر محروم می‌کند، اما این طرح می‌تواند برای واحدهای کوچک اهمیت زیادی داشته باشد.

وی گفته است که بانک‌های ایران سودی از مشتریان می‌گیرند که در بسیاری از نقاط جهان نمی‌توان شبیه به آن را یافت؛ در کشورهای حاشیه خلیج فارس سود تسهیلات بین یک تا سه درصد است اما در ایران رقم‌ها از ۲۰ درصد نیز عبور می‌کند.

نرخ سود مرکب ممنوع است، نیازی به قانون نبود

این در حالی است که احمد حاتمی یزد، یکی از کارشناسان پولی و بانکی کشور که در دوره‌ای نیز ریاست بانک صادرات را بر عهده داشته، معتقد است که این مصوبه بیشتر برای جلب موافقت عوام است و بدهی واحدهای تولیدی عموما بیشتر از رقم دو میلیارد تومان است و عملا تاثیری بر بخش عمده‌ای از واحدهای تولیدی نخواهد داشت.

به گفته وی، محاسبه نرخ سود مرکب به جز در قراردادهای مشارکت مدنی که شرایط خاصی دارد و بانک‌ها اصلا به آن نرخ سود مرکب نمی‌گویند، بر اساس قوانین بانک مرکزی ایران ممنوع است و عملا این قانون چیز تازه‌ای را نمی‌گوید.

وی خاطرنشان کرد: آن طور که به نظر می‌رسد این قانون عملا در وضعیت تولید تغییری ایجاد نمی‌کند.

مشکل تولیدکنندگان فقط بازپرداخت تسهیلات نیست

به نظر می‌رسد که تمامی کارشناسان اقتصادی کشور بر این باورند که این مصوبه نمی‌تواند تغییر چندانی در بخش تولید ایجاد کند که در همین راستا، نصرالله محمدحسین فلاح، عضو هیئت مدیره کنفدراسیون صنعت ایران نیز بر این باور است که مصوبه‌ای که بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی را ملزم به حذف سود و جریمه مضاعف کرده، نمی‌تواند محرک قوی برای صنعت باشد، اما با توجه به شرایطی که در نظر گرفته می‌تواند بخشی از مشکلات صنایع کوچک کشور را برطرف کند.

وی گفته است که به طور طبیعی در نظر گرفتن هر نوع تسهیلات و تخفیف، مشکل عده‌ای از تولیدکنندگان را حل می‌کند، اما باید این نکته در نظر گرفته شود که در حال حاضر مشکل اصلی تولیدکنندگان، تنها بازپرداخت تسهیلات نیست و یکی از مشکلاتی که اکنون برخی از صنایع با آن مواجه هستند، عدم دریافت مطالبات دولتی از سازمان‌های دولتی است؛ به طوری که مطالبات برخی تولیدکنندگان به صورت کالا در سازمان‌های دولتی وجود دارد اما این سازمان‌ها پول تولیدکنندگان را پرداخت نکرده‌اند.

با توجه به اینکه عبدالناصر همتی، رئیس‌کل بانک مرکزی گفته بود که این طرح حدود ۲۹ میلیون بدهکار بانکی را در بر می‌گیرد، به نظر می‌رسد که این طرح نه فقط برای بخش تولید، بلکه برای تمامی بدهکاران بانکی در نظر گرفته شده، از سوی دیگر فقط بخشی از صنایع کوچک و متوسط را پوشش می‌دهد و به این ترتیب باید دید که با اجرای این طرح چه آثار مثبت و منفی روی اقتصاد و شرایط بانک‌ها خواهد گذاشت؟

البته طرحی شبیه به این طرح در اواخر سال گذشته نیز در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید، اما شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام آن را رد کردند، بنابراین با توجه به اینکه ممکن است مشکلاتی شرعی در این طرح وجود داشته باشد، باید منتظر تصمیم شورای نگهبان در این زمینه ماند.

رتبه پنجم ایران در حجم بالای نقدینگی در دنیا

آخرین آمارهای بانک مرکزی حکایت از رشد نقدینگی تا مرز ۱۹۰۰ هزار میلیارد تومان دارد. اینکه این حجم از نقدینگی، جدا از افزایش قیمت ارز تا چه حد می‌تواند روی افزایش نرخ تورم تاثیر بگذارد، مساله‌ای است که یک اقتصاددان به آن پرداخته است.

افشین خانی در گفت و گو با ایسنا، با بیان اینکه رشد نقدینگی با تورم ارتباط مستقیمی دارد، اظهار کرد: دو شاخص برای تحلیل این ارتباط وجود دارد؛ یکی دفاع سیاست‌گذاران ارزی و پولی کشور از کنترل تصنعی نرخ ارز و دیگری عدم اصلاح ساختار بانک‌هاست.

او با بیان اینکه کنترل تصنعی نرخ ارز باعث از دست دادن منابع ارزی خواهد شد، ادامه داد: در شرایطی که صادرات یک و نیم میلیون بشکه نفت پیش‌بینی شده در بودجه با اما و اگرهایی روبه‌رو است، منابع ارزی حکم شریان‌های حیاتی را دارد. واقعیت این است که دادن ارزهای یارانه‌ای باعث فشار به منابع ارزی خواهد شد که در نهایت باعث فشار بیشتر بر ذخایر ارزی بانک مرکزی و در نتیجه افزایش نرخ تورم می‌شود.

بزرگتر شدن حساب های قرمز درپی عدم اصلاح ساختار بانکی

این اقتصاددان با بیان اینکه عدم اصلاح ساختار بانکی باعث خلق نقدینگی بیشتر و بزرگتر شدن حساب‌های قرمز و در نهایت افزایش تورم خواهد شد، گفت: در نتیجه چنین شرایطی حوزه تولید آسیب بیشتری می‌بیند.

خانی با بیان اینکه رشد نقدینگی باعث افزایش دارایی‌های موهوم یا بی‌کیفیت خواهد شد که در نهایت بر اساس آن پرداخت سود بیشتری صورت خواهد گرفت، اضافه کرد: نتیجه این دارایی‌های موهوم اضافه برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی خواهد شد که این مساله باعث رشد پایه پولی و رشد نقدینگی خواهد شد که در نهایت تبعات تورمی خواهد داشت.

خانی همچنین تاکید کرد: باید یک بازتعریف در نقش بانک‌ها، صرافی‌ها و صندوق توسعه ملی انجام شود تا بتوان بر مشکلات مربوط به این حوزه غلبه کرد.

رتبه پنجم ایران در حجم بالای نقدینگی‌

این اقتصاددان در پایان با تفکیک پنج گونه مختلف نقدینگی در دنیا که اقتصادهای مختلف در آن قرار می‌گیرند، ادامه داد: رشد نقدینگی در یک پنجم از کشورها کمتر از پنج درصد است؛ در ۴۰ درصد دیگر از کشورها بین پنج تا ۱۰ درصد؛ در ۲۳ درصد از کشورها رشد نقدینگی ۱۰ تا ۱۵ درصد؛ در ۱۱ درصد از کشورها رشد نقدینگی ۱۵ تا ۲۰ درصد و در هفت درصد از کشورها هم رشد نقدینگی بالای ۲۳ درصد است که در این دسته بندی ایران در دسته آخر و رتبه پنجم جهانی قرار می‌گیرد.

به گزارش ایسنا، مطابق آماری که پیش از این بانک مرکزی از وضعیت دارایی‌ها و بدهی‌های سیستم بانکی در پایان سال گذشته منتشر کرد، حجم نقدینگی در سال ۱۳۹۷ با رشد ۲۳.۱ درصدی نسبت به پایان سال ۱۳۹۶ به ۱۸۸۲ هزار میلیارد تومان افزایش پیدا کرده است. بیش از ۲۸۵ هزار میلیارد تومان از مجموع این نقدینگی “پول” و حدود ۱۵۹۷ هزار میلیارد تومان از آن هم “شبه پول” (عمدتاً سپرده‌های بانکی) است. همچنین نقدینگی در سال ۱۳۹۶ حدود ۱۵۲۹ هزار میلیارد تومان بوده که رشد ۳۵۳ هزار میلیارد تومانی را در سال گذشته به همراه داشته است.

بانک‌ها از اقدام حقوقی و اجرایی علیه واحدهای تولیدی منع شدند

ستاد تسهیل و رفع موانع تولید در بخشنامه ای، کلیه بانک های عامل را از انجام هرگونه اقدامات حقوقی و اجرایی علیه واحدهای تولیدی تا اتخاذ تصمیم نهایی منع کرد.

به گزارش خبرنگار مهر، میثم زالی دبیر ستاد تسهیل و رفع موانع تولید در بخشنامه ای به مدیران عامل کلیه بانک ها، عامل موسسات اعتباری، صندوق ضمانت صادرات ایران و صندوق ضمانت سرمایه گذاری صنایع کوچک موضوع «تعیین تکلیف تسهیلات حساب ذخیره ارزی» را ابلاغ کرد.

در این بخشنامه آمده است: احتراماً به استحضار می رساند هشتاد و یکمین جلسه ستاد تسهیل و رفع موانع تولید در تاریخ ۱۱/‏۰۴/‏۹۸‬ به ریاست وزیر محترم صنعت، معدن و تجارت و رئیس ستاد برگزار و مقرر گردید:

«به منظور پیشگیری از بروز اختلال در روند تولید و اشتغال واحدهای تولیدی مشمول ماده ۲۰ قانون رفع موانع تولید و جز د بند ۶ قانون بودجه سال ۱۳۸۸، کلیه بانک های عامل از انجام هرگونه اقدامات حقوقی و اجرایی علیه این واحدها تا اتخاذ تصمیم نهایی در هیات محترم وزیران خودداری نمایند. ضمناً از بانکهایی که اقداماتی را در این زمینه انجام داده اند نیز نسبت به توقف اقدامات، خارج نمودن از سرفصل بدهکاران غیرجاری و رفع محدودیت های اعمال شده، اقدام لازم را به عمل آورند.»

آفتی به نام کارت بازرگانی یکبار مصرف در ریشه اقتصاد ایران

سابقه کارت بازرگانی یکبار مصرف به سال۹۴ برمی‌گردد. این کارت‌ها زمانی سروصدا به پا کرد که حدود ۷۰۰دستگاه پورشه به نام پیرزنی در یکی از روستاهای اطراف ایران وارد شده بود؛ اما ماجرای این کارت‌ها چیست؟

ماجرا از این قرار است که برخی تجّار تنها با پرداخت مبلغ کمی به افراد بی‌سواد و فاقد توان مالی، از آن‌ها مدارک مورد نیاز برای اخذ کارت بازرگانی را دریافت کرده و بدون آن که این افراد اطلاعی داشته باشند واردات میلیاردی انجام می‌دهند و در نهایت وقتی به جرم عدم پرداخت مالیات سنگین به دادگاه کشیده می‌شوند می‌بینیم بضاعت آن‌ها در حد همان یک یا دو میلیونی است که ابتدای کار دریافت کرده‌اند.

در همین راستا چند روز پیش بود که دادگاهی با این مضمون برگزار شد؛ دادگاهی که در آن یک طرف روستاییان فریب‌خورده‌ای بودند که بی اطلاع از همه چیز فقط مدارک ارائه داده و فرمی امضا کرده بودند و از واردات چند صد میلیاردی تجارنما‌ها و مالیات آن بی‌خبر بودند و وقتی قاضی از آن‌ها پرسید چطور فرمی را بدون اطلاع امضا کردید جوابشان یک چیز بود؛ نیاز مالی.

این اتفاقات باعث شد اتاق بازرگانی برای کارت‌های بازرگانی سختگیری‌هایی را لحاظ کند و بدین منظور در سال اولی که کارت بازرگانی صادر می‌شود فرد مجاز به واردات ۵۰۰ هزار دلار و در سال دوم این سقف به ۲ میلیون دلار می‌رسد و در صورت خوش حسابی این اعداد سالانه افزایش پیدا می‌کند.

اما این موضوع نیز نتوانست مانعی جدی بر سر راه کارت بازرگانی یکبار مصرف باشد و فقط باعث شد کارت‌های بازرگانی به جز کاربردی که در واردات و دورزدن راه‌های آن دارند به امر صادرات نیز نفوذ کنند.

بعد از مقررات پی درپی‌ای که سال گذشته برای صادرات وضع شد از جمله بازگرداندن ارز صادراتی، صادرکنندگان غیرواقعی نیز به فکر کارت‌های اجاره‌ای افتادند تا دیگر برای این مقررات قید و بندی نداشته باشند.

در این زمینه سید رضی حاجی آقا میری که یکی از اعضای اتاق بازرگانی است، به خبرنگار اقتصادآنلاین گفت: ریشه کارت‌های بازرگانی یکبار مصرف را باید در اقتصاد جست‌و جو کرد؛ به طور حتم اقداماتی انجام داده‌ایم که باعث خلق چنین فسادی شده است.

وی درباره مدارک لازم برای اخذ کارت بازرگانی توضیح داد: تجار واقعی و شناسنامه‌دار برای دریافت کارت بازرگانی باید مدارکی همچون دسته چک(بدون برگشت)، نداشتن سابقه کیفری، سن بیشتر از ۲۳ سال، حداقل مدرک دیپلم، اجاره نامه هولوگرام دار ملک تجاری یا اداری و یا سند موارد یاد شده ارائه دهند و با ارائه این مدارک و بررسی توسط اتاق بازرگانی کمتر از ۲۰ روز کارت بازرگانی صادر و بایستی در کلاس آموزشی حضور پیدا کنند.

میری اضافه کرد: اما متاسفانه برخی شرکت‌هایی که در صدور کارت بازرگانی فعال هستند با اخذ هزینه حدودا ۱۰میلیونی اقدام به تخلف و صدور کارت یکبار مصرف می‌کنند، بدون آنکه نامی از آن‌ها برده شود.

این عضو اتاق تاکید کرد: این معضل اقتصادی باید ریشه‌کن شود و در این راه وزارت صمت، اداره مالیات و اتاق بازرگانی باید همپای هم حرکت کنند.

حرف آخر

بر اساس این گزارش، کارت‌های بازرگانی یکبار مصرف به دلیل نبود برخی قوانین و کمبود نظارت شکل گرفته‌اند اما حالا که مسئله تا این حد عمق پیدا کرده ضرورت دارد تا ارگان‌های مربوطه هرچه سریع‌تر سد راه شوند تا بیش از این شاهد خدشه‌دار شدن تجارت و شیوع سوء استفاده عده‌ای سودجو نباشیم.

در این زمینه دولت می‌تواند پیش از واردات اقدام به اخذ مالیات کرده و یا اتاق بازرگانی کارت‌های مشکوک را اعلام و وزارت صنعت سریعا آن‌ها را ابطال کند، همانطور که سازمان توسعه تجارت و اتاق بازرگانی با همکاری هم توانستند سال گذشته حدود ۳۲۰۰کارت را مسدود کنند.

عراق خطوط لوله‌ای برای صادرات نفت از طریق اردن و سوریه می‌سازد

به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از المانیتور، از آنجا که عراق بیشترین میزان نفت تولیدی خود را صادر می‌کند، دولت این کشور سعی دارد پایانه‌های صادرات نفت را متنوع‌تر کند. عراق تلاش می‌کند از هرگونه آسیب احتمالی که وضع امنیتی منطقه خلیج فارس می‌تواند به صادراتش بزند، مصون بماند.

 عادل عبدالمهدی نخست‌وزیر عراق گفت که عراق در فکر مسیرهای صادرات نفت از طریق قلمروی سوریه و اردن است و اضافه کرد: وقایع اخیر در تنگه هرمز و تأثیر احتمالی آن بر اقتصاد عراق مقامات این کشور را نگران کرده است.

 ماه گذشته تولید نفت خام عراق به 3.52میلیون بشکه در روز رسید که از طریق بندر بصره در خلیج فارس و خط لوله‌ای که از کرکوک به بندر سیهان ترکیه کشیده شده، صادر شد.

 عراق و اردن در فوریه توافق کردند که یک خط لوله نفت با ظرفیت 2میلیون بشکه در روز از بصره تا بندر عقبه اردن  بسازند.

 گزارشگران از تصمیم بغداد برای ساخت یک خط لوله جدید به سمت ترکیه به جای خط لوله فعلی خبر دادند. خط لوله‌ای که در زمان حاضر مورد استفاده قرار می‌گیرد، در معرض خرابکاری‌های متعدد قرار دارد.

 عاصم جهاد، سخنگوی وزارت نفت عراق گفت: «وزارت نفت در نظر دارد خط لوله نفت عراق را از طریق قلمروی سوریه به دریای مدیترانه گسترش دهد و در حال مطالعه  قابلیت اقتصادی این پروژه و شرایط مناسب جغرافیایی و امنیتی آن است».

وی گفت: این ایده در 2004 ارائه شد؛ ولی به‌دلیل شرایط امنیتی بی‌ثبات در هر دو کشور به تعویق افتاد.

جهاد در مورد خط لوله به اردن گفت: «این پروژه در شورای وزیران به رأی گذاشته شد و اجرای آن به تصویب اردن هم رسید. روزانه یک‌میلیون بشکه نفت عراق  به بندر عقبه اردن می‌رود. ما هم‌اکنون در حال مطالعه پیشنهادهای سرمایه‌گذاری از طرف شرکتهای بین‌المللی هستیم که این خط لوله را در عوض درصدی که از هر بشکه صادرشده می‌گیرند، خواهند ساخت».

وی در مورد انتخاب سوریه و اردن گفت: «هدف افزایش پایانه‌های صادرات عراق و پیدا کردن بازارهایی برای افزایش تولید نفت کشور است؛ این مسئله هیچ ربطی به شرایط امنیتی خلیج‌فارس ندارد. ساخت این خطوط لوله 5 سال طول خواهد کشید و تا زمان پایان کار، شرایط احتمالاً تغییر می‌کند».

این اظهارات با گفته های پیشین عبدالمهدی در مورد افزایش تهدید رفت و آمد کشتی‌ها در تنگه هرمز  متفاوت است. ایران بارها تهدید کرده تنگه هرمز را می‌بندد.

هیبت الحلبوسی،  رئیس کمیته نفت و انرژی در مجلس عراق گفت: «ما اعتقاد داریم افزایش پایانه‌های صادرات نفت به کاهش خسارات ناشی از درگیری‌های احتمالی در خلیج فارس کمک می‌کند؛ به همین دلیل است که از این پروژه حمایت می‌کنیم».

تشریح جزییات تصمیمات جدید برای ترخیص کالاهای رسوبی در گمرک

به گزارش خبرگزاری تسنیم، مهرداد جمال ارونقی در نشستی خبری با اشاره به بندهای مصوبه ترخیص کالاهای در گمرک مانده گفت: از بندهای مصوبه ترانزیت داخلی کالا به‌مقصد سایر گمرکات است که نیاز به ثبت سفارش سرزمین اصلی دارد؛ برای تسهیل ثبت سفارش و ورود مواد اولیه و واسطه‌ای با منشأ ارز حاصل از صادرات نیز مقرر شد سقف و سابقه برای بازرگانان متقاضی واردات مواد اولیه و واسطه‌ای بخش تولید در نظر گرفته نشود و الزام به قرارداد با واحد تولیدی ضرورت ندارد.

وی با بیان اینکه “در 20 و 21 تیرماه با همراهی سازمان‌های دیگر دخیل در تجارت از بندر شهید رجایی بازدید کردیم”، گفت: رییس جمهور در دوم تیرماه دستوری درباره رسوب کالا در بنادر به وزیر اقتصاد پیرامون تشکیل کمیته بررسی صادر کرد.

معاون امور گمرکی گمرک ایران اظهارداشت: در جلسه برگزارشده دست‌کم 25 فعال اقتصادی با وزیر اقتصاد صحبت کردند و مسایلی درباره ترخیص کالا و مشکلات پیرامون آن مطرح شد.

جمال ارونقی با ابراز اینکه در آن مقطع 102 هزار کانتینر به‌عنوان رسوب کالا اعلام شد، توضیح داد: وزارت راه تعریفی دارد که اگر کالایی در حال تخلیه از کشتی است نیز رسوب عنوان می‌شود و با این فرض 102 هزار کانتینر اعلام شد.

وی افزود: مقرر شد وزارت راه در این تعریف تجدیدنظر کند، در عین حال، پیش از حضور وزیر اقتصاد، جلساتی به‌همراه نماینده بانک مرکزی با فعالان اقتصادی داشتیم و صورت‌جلسه‌ای به‌همراه وزارت صنعت، بانک مرکزی و گمرک در 13 بند ارایه شد.

معاون فنی گمرک تصریح کرد: 66 هزار کانتینر بررسی‌شده مربوط به گمرک شهید رجایی بود؛ بنابراین با دستور رییس جمهور و بررسی‌های صورت‌گرفته، عدم وجود معنادار کالا به‌عنوان رسوب در بنادر بود و وضعیت در گمرک شهید رجایی مطلوب است.

وی خاطرنشان کرد: البته در حال حاضر، 13 بند تصویب‌شده ابلاغ نشده و با نظرات وزیر اقتصاد ارایه می‌شود.

جمال ارونقی اظهار داشت: مقرر شد ترانزیت کالاهای گروه 4 به‌مقصد مناطق آزاد ممنوع باشد و همچنین کالاهای غیر گروه 4 در صورتی که معاف از ثبت سفارش موضوع تصویب‌نامه 118875 مورخ 11 آذرماه 97 باشد، به‌مقصد مناطق آزاد نیاز به ثبت سفارش نداشته باشند.

وی تأکید کرد: در عین حال، یکی دیگر از بندهای مصوبه حاکی است برای ترانزیت کالاهای غیر گروه 4 به‌مقصد مناطق آزاد در صورتی که کالا جزو ردیف کالاهای معاف از ثبت سفارش نباشد، ثبت سفارش از نوع ورود به مناطق آزاد و یا سرزمین اصلی کافی است و نیاز به ثبت سفارش دیگری ندارد.

معاون گمرک ایران ادامه داد: از بندهای دیگر مصوبه ترانزیت داخلی کالا به‌مقصد سایر گمرکات است که نیاز به ثبت سفارش سرزمین اصلی دارد؛ برای تسهیل ثبت سفارش و ورود مواد اولیه و واسطه‌ای با منشأ ارز حاصل از صادرات نیز مقرر شد سقف و سابقه برای بازرگانان متقاضی واردات مواد اولیه و واسطه‌ای بخش تولید در نظر گرفته نشود و الزام به قرارداد با واحد تولیدی ضرورت ندارد.

وی اضافه کرد: بحث بعدی که مطرح است این‌که قبل از تحریم‌ها در اجرای قانون مقررات صادرات و واردات به‌عنوان نمونه ابزاری در اختیار گمرک بود که می‌شد نسبت به ترخیص بدون ثبت سفارش اقدام کرد. ملاحظه بانک مرکزی و وزارت صنعت این است که حتماً باید ثبت سفارش و یا ثبت آماری صورت بگیرد.

جمال ارونقی گفت: در این زمینه مقرر شد برای واردات کالاهای موضوع بند یک ماده 38 از معاونت حقوقی ریاست جمهوری استعلام شود.

وی خاطرنشان کرد: یکی دیگر از بندهای مصوبه 3 دستگاه گمرک، وزارت صمت و بانک مرکزی درباره ضایعات مناطق است که امکان ورود به کشور را ندارد و این قبیل اقلام در گمرکات دپو شده و اجازه ترخیص ندارد. طبق مصوبه جدید وزارت صمت مکلف شد یک بند ذیل بند 9 ماده 38 آیین‌نامه مقررات و صادرات بدون انتقال ارز تحت عنوان ضایعات خارج شود، ایجاد کند.

جمال ارونقی تأکید کرد: در مصوبه دیگری، کالاهایی که کنار کالای اصلی به‌عنوان مجانی، هدیه یا اقلام بسته‌بندی به‌صورت غیرمتعارف ارسال می‌شود، باید به ثبت سفارش کالای اصلی اضافه شود و وزارت صمت باید در این زمینه تعیین تکلیف کند.

معاون امور گمرکی گمرک ایران افزود: در بند 7 مصوبه مقرر شد صورت‌جلسه 27 اسفند 97 گمرک، بانک مرکزی و وزارت صمت تا نیمه مردادماه سال جاری عملیاتی شده و ارتباط ثبت سفارش با گمرک قطع شود.

وی خاطرنشان کرد: بانک مرکزی در زمان تخصیص ارز، اعتبار کارت بازرگانی را کنترل می‌کند و این از دیگر مصوبات کمیته بوده است.

معاون گمرک ادامه داد: بند بعدی درباره کسر تخلیه و اضافه تخلیه است و قبلاً منفی یک یا مثبت یک درصد اختلاف وزن اعمال می‌شد که در برخی کالاها قابل اعمال نیست و در تأمین ارز نیز بانک دچار مشکل می‌شود، این مسئله باعث انباشت پرونده‌ها شده بود و کمیته‌ای در این زمینه برای بررسی تشکیل خواهد شد.

ارونقی ابراز کرد: رییس جمهور پس از ارایه این مصوبات به وزیر اقتصاد دستور داد تا حصول نتیجه، عملیاتی شدن مصوبات را با همراهی دستگاه‌ها دنبال کند.

معاون گمرک ایران تصریح کرد: تصمیماتی نیز درباره جلوگیری از ایستایی کالاهای وارداتی در گمرکات به‌ویژه کالاهای اساسی گروه یک و دریافت مابه‌التفاوت گروه یک و دو کالایی اتخاذ شد که وزارت صمت باید پیگیری کند.

17هزار تن گوشت در بندر شهید رجایی موجود است

وی با اعلام اینکه در حال حاضر 17 هزار تن گوشت در بیش از 900 کانتینر در بندر شهید رجایی موجود است، گفت: 30 تا 40 هزار کانتینر کالا مربوط به گروه 4 کالایی است که به سازمان اموال تملیکی برای فروش ارایه شد.

اولین مطالبه اتاق ایران شفافیت و مقابله با فساد است

رئیس اتاق بازرگانی ایران گفت: اتاق ایران به عنوان نماینده بخش خصوصی اولین مطالبه‌اش از حاکمیت مبارزه جدی با رویه‌های فساد، شفاف‌سازی در توزیع منابع بانکی، واگذاری اموال دولت، مناقصه‌ها و مزایده‌ها و تخصیص منابع ارزی و مسایلی از این قبیل است.

به گزارش ایسنا، غلامحسین شافعی امروز در اجلاس اعضای هیات نمایندگان اتاق‌های بازرگانی سراسر کشور در سالن صبا صداوسیمای خراسان رضوی، اظهار کرد: امیدوارم هیات نمایندگان دور نهم اتاق بتوانند در کنار قوای حاکمیتی در یک تعامل سازنده و مفید این شرایط سخت پیش رو را مدیریت کنند و به نحو مطلوبی دین خود را به مردم ایران عنایت کنند.

وی ادامه داد: در دور نهم آنچه باید بدان تمرکز کنیم و آنچه مسلم بوده، این است که اتاق بازرگانی در دور نهم حتما به دنبال ایجاد یک تحول است، بازبینی در نگرش‌ها، رویه‌ها و ساختارها از جمله اقداماتی بوده که باید در دستور کار اتاق نهم قرار گیرد.

شافعی با بیان این‌که نقش‌آفرینی موثر و سازنده در فضای اقتصادی و اصلاحات درون‌سازمانی باید به دو هدف اصلی برای اتاق نهم تبدیل شود، عنوان کرد: شعار اتاق نهم، اتاق شاخص و تصمیم‌ساز است. اتاق به دنبال شفاف‌سازی، آینده‌نگری، خرد جمعی، صراحت بیان و توجه به مسئولیت‌های اجتماعی است. در زمینه شفاف‌سازی، اتاق ایران و بخش خصوصی به معنای پرچمداری باید در شفاف‌سازی اقدامات خود، مطالبه شفافیت و مقابله با فساد از بیرون اقدام کنند.

رئیس اتاق بازرگانی ایران ادامه داد: اتاق نهم باید در راستای مطالبه‌گری از حاکمیت، اولین مطالبه را باید بر مبنای شفافیت و مقابله با فساد قرار دهد. ریشه همه مشکلات به خصوص بخش حقیقی اقتصاد، رویه‌های فسادآلود و رانت‌جویی ضد تولید است، هر سیاستی در بستر فسادآلود می‌تواند به ضد خود تبدیل شود و کارکرد اصلی خود را از دست ‌دهد، بنابراین اتاق ایران به عنوان نماینده بخش خصوصی اولین مطالبه‌اش از حاکمیت مبارزه جدی با رویه‌های فساد، شفاف‌سازی در توزیع منابع بانکی، واگذاری اموال دولت، مناقصه‌ها و مزایده‌ها و تخصیص منابع ارزی و مسایلی از این قبیل است.

وی اضافه کرد: در این مسیر اتاق ایران و شهرستان‌ها باید هرگونه اقدام لازم در جهت کمک به حاکمیت را در دستور کار خود قرار دهند و شفاف‌سازی و مبارزه با هرگونه رانت‌جویی باید از داخل اتاق‌ها شروع شود و به حد اکمل مورد توجه جدی قرار گیرد، در این زمینه ما نیازمند اجرای آیین‌نامه حرفه‌ای هستیم که این کار انجام شده است.

شافعی با اشاره به این‌که موضوع دوم به کارگیری علم و تجربه در تصمیم‌سازی‌ها و ارایه راهکارها در جهت منافع ملی است، تصریح کرد: شرایط حال حاضر اقتصاد کشور ضرورت پررنگ شدن نقش اتاق در تصمیم‌سازی‌ها و تعامل بیش‌تر با حاکمیت را دوچندان کرده و بخشی از سیاست‌گذاری‌ها و ادامه راهکارها برای حل و فصل مشکلات پیش آمده که ناشی از تحریم‌ها بوده و از طریق آزمون و خطا و هزینه‌های هنگفت برای همه به ویژه تولیدکنندگان و قشر آسیب‌پذیر صورت گرفته است.

رئیس اتاق بازرگانی ایران اضافه کرد: اتاق نهم با به کارگیری خرد، تجربه و بهره‌گیری از دانش نخبگان دانشگاهی، اعضای هیات نمایندگان و فعالان اقتصادی باید بیش از گذشته در تصمیم‌سازی‌های اقتصادی نقش‌آفرینی کنند و توصیه‌هایی بر اساس علم، تجربه و منافع ملی مورد نظر جدی قرار گیرد.

وی خاطرنشان کرد: مورد سوم مطالبه‌گری درباره تسلط رویکردهای تولیدمحور به رویکردهای ضد مولد است. رویکرد قالب در سیاست‌های گذشته رویکردی ضد تولیدی و به نفع فعالیت‌های رانتی و غیر مولد بوده، آن هم در زمانی که رهبر معظم انقلاب همواره بر تقویت رونق تولید تاکید دارند.

شافعی افزود: زمان آن است که اتاق ایران رویکردهای تولیدمحوری را از حاکمیت طلب کند؛ تا زمانی که تولید در کشور شکل نگیرد، تجارت به ویژه صادرات از تولید برخوردار نخواهد بود، بنابراین یکی از اولویت‌های اصلی اتاق ایران توجه بخش‌های تولیدی و مطالبه‌گری جهت ساماندهی به تولیدات کشور خواهد بود. اتاق باید صدای بخش‌های مولد باشد و با رصد و پایش سیاست‌ها و قوانین و مقررات، ریل‌گذاری اقتصاد را در جهت تقویت بخش‌های مولد اصلاح کند.

رئیس اتاق بازرگانی ایران گفت: چهارم مطالبه‌گری از دولت در راستای توانمندسازی بخش خصوصی واقعی است. متاسفانه در کشور ما مفهوم بخش خصوصی چندان روشن نیست و سوءاستفاده‌های زیادی به نام بخش خصوصی صورت می‌گیرد و بین بخش خصوصی در مفهوم و واقعیت فاصله وجود دارد. بخش خصوصی واقعی بخشی است که نمی‌تواند با آگاهی از نقش و جایگاه خود سهمی در بهبود بهره‌وری، افزایش تولید و تجارت و اشتغالزایی داشته باشد، به بالندگی کشور کمک کند و همزمان رشد اقتصادی پایدار و مستمر را به همراه داشته باشد.

وی ادامه داد: پررنگ شدن نقش بخش خصوصی واقعی در اقتصاد می‌تواند این زمینه را متحول کند و دلالی را کاهش دهد. بالاترین سطوح موفقیت در توانمندسازی بخش خصوصی واقعی متعلق به کشورهایی است که بهبود محیط کسب و کار را در دستور کار قرار می‌دهند. اتاق ایران باید از یک سو در مقام مشاور قوای سه‌گانه با ارایه مشورت‌های تخصصی و نظرات کارشناسی، قانون‌گذاران و سیاست‌گذاران کشور را در ایجاد بستر مناسب برای ورود بخش خصوصی واقعی همراهی کند و به دنبال اجرای نقش خود حاکمیت را متقاعد سازد تا در شرایط فعلی بیش از هر زمان دیگری نیازمند ورود بخش خصوصی واقعی در کشور است.

شافعی بیان کرد: مطالبه‌گری از حاکمیت در خصوص قانون بهبود محیط کسب و کار و ایفای تحولات قانون در این زمینه از اهم اولویت‌های اتاق خواهد بود. انتظار می‌رود در تدوین قوانین، مقررات و آیین‌نامه‌ها نظرات اتاق و تشکل‌های اقتصادی به موقع پرسیده شود تا بخش خصوصی زمان کافی برای اعلام نظر داشته باشد. متاسفانه در اکثر موارد در دقیقه ۹۰ از اتاق برای یک تصمیم‌گیری نظرخواهی می‌شود که در چنین شرایطی زمان کافی برای بررسی کارشناسی آن موضوع وجود نخواهد داشت.

رئیس اتاق بازرگانی ایران با بیان این‌که اجرای ماده ۲ و ۳ قانون فضای کسب و کار عملا حالت نمایشی دارد، عنوان کرد: این نوع ادعای حاکمیت و دولت که بخش خصوصی در جلسات کارشناسی ما حضور داشتند، یک نمایش است. ما باید فرصت کافی برای استفاده از کمیسیون‌ها، تشکل‌ها و کارشناسان برای ارایه نظر بخش خصوصی داشته باشیم. خانم جنیدی تاکید مجدد داشتند که باید ماده ۲ و ۳ قانون بهبود فضای کسب و کار رعایت و انجام شود.

وی اضافه کرد: مورد بعدی اقدامات لازم در جهت توسعه صادرات است. تاکید به برنامه‌های توسعه صادرات باید با اولویت کشورهای همسایه و منطقه در راستای گذر از شرایط تحریم انجام شود. تجارت با تجار بخش خصوصی کشورهای هدف و همسایگان، اختصاص مشوق‌های صادراتی، رفع موانع خودساخته انبوه موجود و بازاریابی به تشکل‌ها و صادرکنندگان بخش خصوصی باید مورد توجه جدی قرار گیرد.

شافعی خاطرنشان کرد: مورد هفتم یکی از مهم‌ترین ابزارهای برنامه‌ریزی نوین به ویژه در شرایط بی‌ثباتی فعلی به عنوان تدوین سناریوهای مختلف برای وضعیت اقتصادی در آینده است و اتاق نهم با داشتن یک برنامه اقدام مشخص باید این توانمندی را در خود ایجاد کند که بر اساس سناریوهای مختلف شرایط اقتصادی را پیش‌بینی و پیشنهادات سیاستی و اقدامات لازم را ارائه دهند.

رئیس اتاق بازرگانی ایران گفت: هشتم تاسیس پژوهشکده اتاق بر اساس استانداردهای یک پژوهشکده علمی، بازبینی سازمان مرکز تحقیقات اتاق بر اساس استانداردهای بین‌المللی مرتبط و اقدام برای ایجاد پژوهشکده توانمند و علمی است تا این مرکز به مرکز مرجع اقتصادی تبدیل شود. ضرورت ارتباط با نخبگان علمی و دانشگاهیان و حرکت به سمت رویکردهای مبتنی بر آینده‌نگری نیازمند تاسیس یک پژوهشکده علمی در بخش خصوصی را دوچندان می‌کند. امیدواریم این دوره به انجام برسد و حتما تلاش خواهیم کرد تا از این ظرفیت استفاده شود.

نفت روسیه تا سال آینده آلوده می‌ماند

بزرگترین پالایشگر نفت لهستان از وخامت کیفیت نفت روسیه انتقاد کرد و همزمان یک مظنون در تحقیقات مربوط به آلودگی خط لوله نفت روسیه از لیتوانی درخواست پناهندگی سیاسی کرده است.

به گزارش ایسنا، یکی از مقامات شرکت “پی کی ان اورلن” که بزرگترین پالایشگر نفت لهستان است، اعلام کرد با وجود ادامه پاکسازی پس از رسوایی آلودگی نفت روسیه در آوریل که روند صادرات این کشور را مختل کرد و نارضایتی خریداران را برانگیخت، کیفیت نفت روسیه وخیم‌تر شده است.

همزمان رومان روژشکو، یکی از مظنونان اصلی در تحقیقات روسیه در خصوص آلودگی نفت صادراتی این کشور خواستار پناهندگی سیاسی از لیتوانی شده است که شرکت “پی کی ان اورلن” در آنجا یک پالایشگاه دارد.

بیش از یک هفته قبل شرکت لوک‌اویل که دومین تولیدکننده بزرگ نفت روسیه است، موفق شد عرضه نفت را پس از آلودگی خط لوله دروژبا به ماده شیمیایی کلرید اورگانیک، به طور کامل احیا کند.

میزان زیاد این ماده در خطوط لوله نه تنها برای تجهیزات پالایشگاهی خطرناک است و باعث خوردگی و نابودی تجهیزات پالایش می‌شود بلکه برای افرادی که در معرض آن قرار می‌گیرند نیز مضر است و این ماده در دمای بالا گاز سمی تولید می‌کند که شبیه گاز مورد استفاده در جنگ جهانی اول است.

روسیه با انجام تحقیقات در این خصوص،  به نتیجه رسید که آلودگی عمدی بوده و روژشکو یکی از مظنونان اصلی بوده است.

در حقیقت روسیه بر این باور است که اتفاق مذکور، توطئه سازمان یافته از سوی شرکت حمل نفت کوچکی بوده که روژشکو مدیر آن بوده است.

شرکت ترانس‌نفت مالکیت و اداره تمامی خطوط لوله نفت روسیه از جمله دروژبا را در دست دارد و روژشکو مظنون است نظارت شرکتی را بر عهده داشته که مواد شیمیایی خطرناک را به این خط لوله وارد کرده است.

اما همین شرکت اعلام کرده که اسنادی از ترانس‌نفت دریافت کرده که نفت تحویل داده شده، پاک بوده است.

هنوز معلوم نیست لیتوانی روژشکو را که بنا بر حکم اینترپل، بازداشت شده است، تحویل روسیه خواهد داد یا خیر. دستگیری سه ماهه وی تایید شده و روسیه ۴۰ روز فرصت دارد تا برای استرداد وی درخواست کند.

در این بین، یکی از مقامات خط لوله لهستان به رویترز گفت: کیفیت نفت روسیه بدتر شده اما همچنان ارزش فرآوری دارد.

روسیه اکنون آماده می‌شود نفت آلوده در خطوط لوله را با نفت پاک رقیق کند اما این استراتژی با چالش روبروست و شرکت‌های نفتی روسیه اعلام کرده اند چنین اقدامی کیفیت و قیمت نفت صادراتی را برای مدت طولانیتری ضعیف می کند.

بر اساس گزارش اویل پرایس، به گفته برخی از شرکت‌های نفتی روسیه، ممکن است تا اواسط سال ۲۰۲۰ پاکسازی خط لوله نفت زمان ببرد و بر این باورند که خط لوله باید کاملا تخلیه شود و نفت آلوده به قیمت ارزانتر فروخته شود.