بایگانی دسته ی : اخبار صنعتی و اقتصادی

اکنون ایران در حالی نام دومین دارنده ذخایر گازی در دنیا را یدک می‌کشد که قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، صنعتی به نام صنعت گاز نداشت. عنوانی که کشف و توسعه مخازن گازی آن را ساخته و در این میان، نقش یک میدان گازی مشترک که بزرگ‌ترین میدان گازی جهان محسوب می‌شود، غیر قابل انکار است.

روسیه در حالی تکمیل خط لوله گاز نورد استریم ۲ را اعلام کرد که ورود ایران به بازارهای صادراتی گاز به این زودی‌ها به سرانجام نخواهد رسید.

به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، طی چند روز آینده شاهد افتتاح و بهره برداری رسمی پالایشگاه‌های گازی فاز ۱۳، ۲۴-۲۲ پارس جنوبی هستیم. هر چند که آغاز به کار این پالایشگاه‌ها به معنی برداشت بیشتر از میدان گازی پارس جنوبی در مقابل رقیب قطری ایران است، اما نگاهی به اوضاع تجارت گازی ایران در مقایسه با همسایه گازی خود، روسیه، هشداری است که نشان می‌دهد تداوم سیاست‌های داخلی بر روال موجود، منافع ملی را در آینده تحت تأثیر جدی قرارمی دهد.

به گفته محمد مشکین فام، مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس، میزان برداشت ایران از میدان گازی پارس جنوبی ۵۸۰ میلیون مترمکعب در روز است که با تحقق برنامه‌های توسعه‌ای، این رقم تا پایان امسال با ثبت یک رکورد تازه، به بیش از ۶۳۰ میلیون مترمکعب افزایش می‌یابد.

از بازارهای صادراتی گاز چه خبر؟

نگاهی به اوضاع صادرات گاز ایران نشان می‌دهد که کشور با وجود تلاش‌های بسیاری که در زمینه تولید و برداشت گاز داشته است، در حوزه توسعه صادرات این محصول استراتژیک چندان موفق نبوده است به نحوی که طی دوره فعالیتی دولت یازدهم و دوازدهم پرونده صادرات گاز به پاکستان و عمان همچنان روی میز باقی ماند و پاسکاری شد.

مذاکرات صادرات گاز به عراق هم در دولت نهم آغاز شد و نخستین قرارداد صادرات گاز به بغداد در سال ۹۲ و چند ماه پیش از روی کارآمدن دولت یازدهم امضا شد. طبق این قرارداد خط لوله‌ای احداث شد که ظرفیت صادرات ۳۵ میلیون مترمکعب گاز طبیعی در روز را دارد اما هم اکنون حدود ۲۵ میلیون مترمکعب در روز به عراق صادر می‌شود.

مذاکراتی که پیشتر برای صادرات گاز به بصره آغاز شده بود نیز در سال ۹۴ به قرارداد منعقد شد و ایران برای تأمین ۲۵ میلیون مترمکعب گاز در روز متعهد شد. این خط لوله اما با ۲۰ درصد ظرفیت خود فعال است و روزانه ۵ میلیون مترمکعب گاز به بصره می‌رساند.

مدت این قرارداد، شش ساله و ظرفیت آن ۶۰ میلیون مترمکعب در روز است که باعث شده عراق، مشتری اصلی گاز ایران روی کاغذ باشد. با وجود اینکه اصولاً در قراردادهای صادرات گاز مدت زمان قرارداد ۲۰ تا ۲۵ ساله است اما این کشور به دلیل عدم چشم انداز دقیقی که در سیاست و اقتصاد خود داشت، مدت زمان قرارداد را شش ساله تعیین کرد.

غفلت از دیپلماسی گازی

احمد محبی، کارشناس انرژی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه میزان تولید گاز ایران از میدان گازی پارس جنوبی در حالی افزایش می‌یابد که حدود ۵ تا ۶ سال به پایان مدت زمان قرارداد صادراتی گاز ایران به ترکیه و عراق باقی مانده است، گفت: افزایش گاز تولیدی کشور پس از اینکه نیاز داخل را به بهترین شکل ممکن برطرف کرد یا باید صرف ظرفیت‌های صنعتی تازه نفس شود یا روانه مقاصد صادراتی.

وی افزود: ایجاد رفاه عمومی برای آحاد جامعه امری اجتناب ناپذیر و قطعی است، اما باید در نظر داشته باشیم مصرف خانگی و حتی مصرف نیروگاه‌های برق برای تأمین نیاز داخلی، هزینه کرد صرف است؛ در حالی که اگر این متاع با ارزش هیدروکربوری را صادرکرده یا با احداث نیروگاه‌های برق در کشورهای همسایه یک منبع دائمی صادراتی گاز ایجاد کنیم، در حقیقت گاز را به کالایی با ارزش افزوده بیشتر تبدیل کرده‌ایم و از سویی دیگر قدرت نمایی جانانه‌ای در منطقه و حتی خارج از منطقه خاورمیانه خواهیم داشت.

به گفته این کارشناس انرژی، از آنجا که قراردادهای گازی بلندمدت هستند (۲۰ تا ۲۵ سال) می‌توانند تضامین بین المللی مناسب و راهبردی برای بهبود و تحکیم روابط بین دو کشور شوند، از طرفی با توجه به تحریم‌های اقتصادی علیه ایران، توسعه و بهره برداری از صنایعی که خوراک گازی نیاز دارند، دور از انتظار به نظر می‌رسد؛ بنابراین می‌توان گفت اولویت قراردادن توسعه صادرات گاز در حالی که رقبای گازی ما بیکار ننشسته اند، امری بدیهی و لازم الاجرا است. این در حالی است که طی سال‌های اخیر فعالیت جدی و مستمری در زمینه توسعه صادرات گاز از سوی وزارت نفت دیده نشد. گواه آن را می‌توان بی نتیجه ماندن صادرات گاز ایران به عمان و پاکستان دانست.

مزیتی به نام گاز

اکثر کشورهای حاشیه خلیج فارس (به جز قطر) کشورهای نفتی محسوب می‌شوند که عموماً یا گاز ندارند یا میزان آن بسیار محدود است. همسایگان شمالی ایران نیز بیشتر روزهای سال سرمای قابل توجهی را تجربه می‌کنند و عمده نیازهای خانگی را از طریق برق تأمین می‌کنند که نیروگاه‌های آنها می‌تواند یک مقصد پایدار صادراتی گاز به شمار رود.

محبی با تاکید بر اینکه برنامه ریزی بلند مدت ایران برای صادرات گاز به عراق و ترکیه، نفوذ به بازار گازی اروپا بود که تازه‌ترین اخبار از اوضاع خط لوله نورد استریم ۲ – که قرار است در نهایت ۲۲۰ میلیون مترمکعب گاز را به اروپا ببرد – نشان از حاشیه نشینی ایران از گود مقاصد صادراتی گاز اروپا دارد.

روند توسعه صادرات روسیه

اوپراتور پروژه نورداستریم ۲ اعلام کرده بیش از ۸۰۰ کیلومتر از این خط لوله، از اعماق دریای بالتیک عبور داده شده و بر اساس برنامه زمان‌بندی، در انتهای سال جاری میلادی به اتمام خواهد رسید. فعالیت‌های ما، طبق برنامه پیش می‌رود و همان‌طور که شرکت قبلاً وعده داده بود، قبل از پایان سال ۲۰۱۹ میلادی، این پروژه تکمیل خواهد شد.

این تصویر نشان می‌دهد که روند صادرات گاز روسیه علیرغم افت شدید در سال ۲۰۱۴، و با وجود اعمال برخی از تحریم‌ها برای این کشور، رو به رشد بوده است.

در حال حاضر بیش از ۱۰۰۰ نفر بر روی ۲۰ کشتی در دریای بالتیک، بر روی این پروژه ۱۱ میلیارد دلاری کار می‌کنند و قرار است با تکمیل این خط‌لوله، ظرفیت خط‌لوله موجود که سالانه ۱۱۰ میلیارد متر مکعب گاز روسیه را به اروپا صادر می‌کند، ۲ برابر شود.

تکمیل و بهره برداری از این خط لوله می‌تواند به معنای آن باشد که ایران از بازار صادراتی گاز اروپا جامانده است و برای حضور یافتن در این بازار باید تلاش بیشتری به خرج دهد. بدیهی است در صورت تداوم روند فعلی، احتمال تمدید قراردادهای صادراتی موجود نیز با تردید همراه خواهد بود.

منبع:مهر

بیش از 30 درصد کل آب شرب بوشهر از استان فارس تأمین می‌شود در حالی که حدود 30 درصد از مجموع آب شیرین استان به دلیل وجود انشعاب‌های غیرمجاز و فرسودگی خطوط آب‌رسانی بدون درآمد است.

به گزارش خبرگزاری فارس از بوشهر، ابتدای انقلاب از 19 میلیون نفر جمعیت روستایی تنها دو میلیون نفر تحت پوشش آب آشامیدنی سالم بودند. یکی از برکات انقلاب اسلامی بعد از چهار دهه رسیدن به این جایگاه و افتخار است که اکنون 17 میلیون جمعیت روستایی تحت پوشش سیستم آب آشامیدنی سالم هستند. این دستاورد مگر با کار و همت جهادی و اولویت قرار دادن اصل خدمت به محرومان و توجه به نقاط دوردست با رویکرد تقسیم سرمایه صورت نپذیرفته است. اکنون، درمجموع بیش از 92 درصد مردم ایران به آب سالم دسترسی دارند.

سدسازی؛ تشدیدکننده بحران آب یا فعال‌سازی ظرفیت خاموش

بنا به آمارهای رسمی با 30 برابر شدن سدهای مخزنی، بیش از نیمی از آب شرب، کشاورزی و صنعت ایران از محل ذخیره آب‌های سطحی در سدهای کشور تأمین می‌شود. علاوه بر این موضوع یکی از معضلات شهرهای دوردست و روستاها سیلاب و طغیان رودخانه‌ها بود که به لطف ایجاد سد در مسیر رودخانه‌ها کنترل این پدیده طبیعی تا حد زیادی صورت گرفته است.

گفتنی است صنعت سدسازی حتی به کمک انرژی نیز آمده و 15 درصد ظرفیت اسمی تولید برق ایران، حاصل چرخش توربین‌ها یا همان انرژی بر‌ق‌آبی بوده که از این طریق در مصرف انرژی فسیلی نیز صرفه‌جویی شده است. بااین‌وجود سدسازی موافقان و مخالفان زیادی دارد.

کارشناسان معتقدند سدسازی به‌خودی‌خود تشدیدکننده بحران آب نیست اما استفاده‌های صنعتی و کشاورزی که پشت سدها صورت می‌گیرد تأثیر مستقیم بر روند مصرف آب را دارد، زیرا سد تنها وظیفه کنترل و تغییر جریان فصلی رودخانه را دارد. اما معایب این صنعت هم قابل‌توجه است مانند مهاجرت جمعیت حاضر در محدوده مخزن سدها. از جمله دیگر انتقادها به سدسازی می‌توان به بی‌توجهی به تغییرات جریان آب پایین‌دست و غفلت از تنوع زیستی و از بین‌بردن زنجیره اتصال غذایی موجودات آبزی و حیوانات اطراف آن اشاره کرد. موضوعاتی که فعالان محیط‌زیست نیز نسبت به آن منتقدند.

30 درصد آب شرب استان بدون درآمد است

با توجه به وضعیت اقتصادی و شرایط خاص کشور در چندین ساله گذشته و رسیدن به دانش زیرساختی در زمینه سدسازی، برخی کارشناسان معتقدند که اکنون به‌جای مطالعه بر ایجاد سدهای جدید روی رودخانه‌ها، باید دو موضوع اصلاح شیوه کشاورزی –که بنا به آمارهای مختلف در سال‌های اخیر 80 تا 92 درصد مصرف آب شیرین در این حوزه بوده است- و اصلاح و نوسازی خطوط لوله‌کشی آب در دستور کار قرار گیرد.

معاون راهبری و نظارت در بهره‌برداری شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور در نشست با مسؤولان آب‌رسانی خلیج‌فارس و شرکت‌های آب و فاضلاب شهری و روستایی استان بوشهر بیان کرد: آب بدون درآمد در استان بوشهر حدود ۳۰ درصد ارزیابی می‌شود که ۱۷ تا ۱۸ درصد آن به سبب هدر رفت آب است.

حمیدرضا کشفی میزان آب بدون درآمد در استان‌ها را به‌طور متوسط ۲۳.۵ درصد دانست و گفت: خطوط آب‌رسانی استان بوشهر با توجه به قدمت بالا و فرسودگی آن، برای توزیع عادلانه آب نیازمند بازسازی و نوسازی است.

برای درک بیشتر این عدد و رقم شاید جالب باشد بدانید که بیش از 30 درصد کل آب شرب بوشهر از استان فارس وارد می‌شود و میزان آب بدون درآمد در استان به ‌اندازه کل آب ورودی از استان فارس است! هدر رفت آب به دو صورت عمده انجام می‌گیرد، فرسودگی خطوط لوله و انشعاب‌های غیرمجاز.

فرسودگی لوله‌ها و خطوط انتقال و به‌تبع شکستگی و نشت آب از آن‌ها موجب هدر رفت آب می‌شود و حادثه‌هایی همچون شکستگی خط انتقال و کمبود میزان آب دریافتی روزانه را برای مردم به دنبال دارد. این موضوع باعث شده حتی در فصول پرآب برخی شهرها و روستاهای دوردست فشار آب کافی نداشته باشند، زیرا خطوط لوله توان تحمل پمپاژ آب با فشار بالا را ندارد.

بنا به گفته مسؤولین یک هزار و ۵۰۰ کیلومتر از شبکه‌های انتقال و آب‌رسانی استان بوشهر وضعیت بسیار بدی دارند و دچار فرسودگی شدید هستند. هزار و 500 کیلومتر به عبارتی معادل کمی کمتر از فاصله جاده‌ای بوشهر تا مشهد است!

از طرفی انشعاب‌های غیرمجاز نیز باعث تخریب خطوط لوله و کاهش فشار آب و هدر رفت آن شده که نیازمند بازرسی و البته فرهنگ‌سازی است. چرا این انشعاب‌ها نه کنتور دارند و نه پولی پرداخت می‌کنند، حتی مشخص نیست دقیقاً کجای خط لوله قرارگرفته‌اند.

لزوم سرمایه‌گذاری جهت نوسازی خطوط انتقال آب

با این تفاسیر، می‌توان نتیجه گرفت که در کنار تحقیق و سرمایه‌گذاری بر مهندسی و کنترل مصرف و انتقال آب و همچنین ساخت آب‌شیرین‌کن‌های دریایی در منطقه جنوب کشور، تخصیص و هزینه جهت نوسازی خطوط لوله انتقال آب در استان بوشهر مسئله‌ای ضروری به نظر می‌رسد. نوسازی، تعمیر و بهینه‌سازی مسیرهای انتقال آب می‌تواند به افزایش فشار پمپاژ در مناطق دوردست، کاهش چشم‌گیر میزان هدر رفت و صرفه‌جویی در جانمایی و استقرار ایستگاه‌های تقویت فشار آب کمک شایانی کند.

شاید بیان این نکته که تعمیرات خطوط انتقال آب در برخی موارد مقدم بر ایجاد و توسعه سد است، گزاف نباشد. بخشی از شور بودن و غیرسالم بودن آبی که مناطق مختلف می‌رسد به جهت خرابی و شکستگی لوله‌های انتقال بوده که تعمیر و نوسازی خطوط می‌تواند در جهت سالم‌سازی آب نیز مؤثر باشد.