بایگانی دسته ی : اخبار

به گزارش مقاومتی نیوز حمایت از صنایع راهبردی، در دستور کار بسیاری از کشورهای موفق صنعتی قرار گرفته است. چرا که حمایت از این صنایع به طور مستقیم و غیر مستقیم اثرگذاری قابل توجهی در تقویت تولیدات داخلی دارند.

حمایت از تولید داخلی نیز مزایایی همچون «ایجاد اقتصاد مقاوم چرخه ای»، «افزایش اشتغال و کاهش بیکاری»، «کاهش فعالیت بازارهای موازی»، «افزایش قدرت ارز ملی»، «کاهش هزینه تولید واحد و بهره گیری از اقتصاد مقیاس» و «ثبات قیمت» را به همراه دارد.

حمایت آلمان از صنایع راهبردی با ۳ اقدام عملیاتی

دولت آلمان به منظور توسعه صنایع راهبردی اقداماتی نظیر حمایت از تشکیل بنگاه های بزرگ، در نظر گرفتن بیمه صادراتی در صنایع راهبردی و ایجاد محدودیت برای سرمایه گذاری خارجی در این صنایع را در دستور کار خود قرار داده است.

حمایت از تشکیل بنگاه های بزرگ با هدف بهره گیری از اقتصاد مقیاس

یکی از سیاست های دولت آلمان که در حمایت از لوکوموتیوهای اقتصادی و بخش های با تقاضا و عرضه بالا صورت می گیرد، این است که دولت این کشور کسب و کارهای بزرگ آلمانی را به تشکیل شرکت های بزرگ تشویق می کند.

در واقع دولت از کارتل‌ها حمایت کرده و سود ثابتی را برایشان تضمین می کند. درمقابل همکاری نزدیکی میان این سازمان‌های بزرگ کسب و کار با دولت شکل می‌گیرد که به آنها امکان می‌دهد به شرط حرکت در چارچوب اهداف سیاسی و نظامی دولت، از منافعی بزرگ بهره‌مند شوند.

شرکت های بزرگ زمینه توسعه اقتصادی کشورها و به حرکت درآوردن شرکت های کوچک و متوسط هستند و دولت ها با حمایت از تشکیل چنین شرکت هایی و اعطای بازار به آنها، رشد و توسعه اقتصادی را جهت دهی می کنند. در واقع رمز جهش صادرات آلمان، اعمال این سیاست صنعتی بوده است.

حمایت از صنایع راهبردی با بیمه صادراتی

دولت آلمان به منظور حمایت از صنایع راهبردی، بانک های این کشور را ملزم کرده است تا در قالب برنامه ای هوشمندانه از برندهای بومی پشتیبانی مالی نمایند. همچنین مطابق برنامه ریزی های انجام شده، این بانک ها ملزم شده اند تا با بیمه صادراتی از صنایع داخلی نوظهور حمایت نمایند.

ایجاد محدودیت برای سرمایه گذاری خارجی در صنایع راهبردی

از طرفی دولت آلمان به دنبال وضع قوانینی است تا سهم تملک شرکت هایی که عضو اتحادیه اروپا نیستند را در زیرساخت های این کشور کاهش دهد. قوانین جدید به دولت امکان بررسی دقیق تر معاملات شرکت های خارجی در بخش های مختلف صنایع دفاعی، صنایع مخابرات و دیگر زیرساخت های مهم را می دهد. هم اکنون سهم تملک این شرکت ها در صنایع راهبردی حدود ۲۵ درصد است و بر اساس تصمیمات گرفته شده بایستی این سهم تملک به ۱۵ درصد کاهش یابد.

آنطور که مقامات آلمانی می گویند سرمایه گذاری در صنایع راهبردی (صنایع آب، برق، گاز و مخابرات) و بیشینه تملک در این صنایع بایستی توسط شرکت های داخلی و یا شرکت های عضو اتحادیه اروپا صورت گیرد.

ایجاد محدودیت برای شرکت‌های چینی

لازم به ذکر است در سال های اخیر کشورهای عضو اتحادیه اروپا، نگرانی خود را در خصوص افزایش تملک شرکت های چینی در صنایع راهبردی آلمان اعلام کرده اند و معتقدند چینی ها دارای سهم تملک بالایی در صنایع با فناوری بالا، فرودگاه ها و بندرهای اقتصادی این کشور هستند. افزایش مالکیت شرکت های چینی در صنایع راهبردی موجب شده تا کشورهای مختلف به آلمان در خصوص از دست دادن دانش فنی در این صنایع و در اختیار قرار دادن آن به کشوری رقیب، تذکر بدهند.

به عنوان نمونه بنگاه های بزرگ چینی در صنایع مهمی همچون رباتیک گوی سبقت را از شرکت های آلمانی ربوده اند و هم اکنون به عنوان یکی از بزرگترین تأمین کنندگان صنعت رباتیک در آلمان شناخته می شوند.

در اواسط سال ۲۰۱۷ میلادی، دولت آلمان قوانینی را وضع کرد تا به وسیله آن زمان بررسی های لازم برای اعطاء مجوز خرید شرکت های داخلی به سرمایه گذاران خارجی غیر اروپایی را از دو ماه به چهار ماه افزایش دهد. در واقع دولت آلمان با این اقدامات به دنبال این است تا فرآیند اعطای مجوز به شرکت های خارجی بالاخص شرکت های چینی را  با دقت بیشتری بررسی نماید.

مقاومتی نیوز/ ظرفیت بالفعل تولید نفت خام کشور در سال ۹۷ روزانه حدود ۴.۱ میلیون بشکه بوده است و از این مقدار، حدود ۱.۸ میلیون بشکه در پالایشگاه‌ها تبدیل به محصولات اصلی شده و مابقی نیز به صورت خام به به دیگر کشورها صادر شده است. به همین دلیل می­توان گفت که کمتر از نصف ظرفیت تولید نفت در داخل کشور به فرآورده تبدیل شده اما بیشتر آن به صورت خام صادر می­شود.

توسعه پالایشگاه‌های کشور عقبتر از سایر بخش‌ها

پس از انقلاب اسلامی، پیشرفت های چشمگیری در حوزه­ های مختلف از جمله زیرساختی کشور اتفاق افتاد. به عنوان مثال با وجود آنکه جمعیت کشور به حدود دو برابر در سال ۹۸ رسید اما ظرفیت نیروگاه­های ساخته شده به بیش از ۱۰ برابر رسید. در بسیاری از دیگر حوزه­ها مانند صنعت دارویی نیز، کشور ایران از یک واردکننده به صادرکننده تبدیل شد اما متاسفانه مسالهخام‌­فروشی نفت به قدرت خود باقی مانده و به ابزاری برای تحمیل قدرت و فشار از سوی بیگانگان به ایران تبدیل شده است.

بررس ی­ها نشان می­دهد که اکثر پالایشگاه ­های ساخته­ شده در کشور به قبل از انقلاب اسلامی برمی­گردد و بیست و دو سال است که از زمان آخرین پالایشگاه ساخته­ شده در کشور یعنی پالایشگاه بندرعباس در سال ۷۶ و به ظرفیت ۳۵۰ هزار بشکه در روز می­گذرد. نهایتا نیز با توسعه همین پالایشگاه و پالایشگاه ­های دیگر از جمله شازند اراک، امروزه شاهد پالایش روزانه‌ی یک میلیون و هشتصد هزار بشکه نفت خام در کشور هستیم در حالی که میزان صادرات نفت خام حدودا ۲۷% بیشتر از ظرفیت پالایشی کشور است.

کبود نقدینگی عامل اصلی عقب‌ماندگی ظرفیت پالایشی کشور

کارشناسان معتقدند که سه عامل اصلی در حوزه ساخت پالایشگاه عبارتند از: تامین خوراک، تامین لایسنس و تامین نقدینگیلازم برای احداث پروژه.

کشور ایران به دلیل داشتن ذخایر عظیم نفتی، از حیث تامین خوراک مشکلی ندارد.

تامین لایسنس نیز برای ساخت پالایشگاه با مشکل خاصی مواجه نیست زیرا هزینه لایسنس برای تاسیس یک پالایشگاه کمتر از ۱% از کل هزینه آن است. در نتیجه حتی با وجود تحریم ها اگر چنانچه هزینه لایسنس نیز به ۲ برابر افزایش یابد آنگاه کل هزینه ساخت پالایشگاه کمتر از ۱% افزایش خواهد یافت اما این افزایش قیمت برای تامین ­کنندگان لایسنس از جذابیت خاصی برخوردار است. لازم به ذکر است که حتی اگر نتوان لایسنس خارجی را برای ساخت پالایشگاه فراهم نمود، می­توان از روی پالایشگاه ­های موجود به راحتی اقدام به طراحی و ساخت پالایشگاه ­های جدید اقدام نمود. مشابه این مساله در ساخت پالایشگاه گازی فاز ۱۸ پارس جنوبی و به دست متخصصان ایرانی مشاهده شد.

با توجه به مطالب گفته­ شده، به نظر می­رسد که اصلی­ترین دلیل برای عدم توسعه پالایشگاه ­ها در کشور، کمبود نقدینگی برای احداث یک پالایشگاه بوده که به موجب آن، زمان ساخت این نوع پروژه ­ها طولانی شده و سود حاصل از آن نیز کم شده است. در نتیجه بخش خصوصی تمایلی برای ورود به توسعه پالایشگاه ­ها نداشته و با عدم سرمایه­ گذاری از سمت دولت نیز پیشرفتی در ساخت پالایشگاه­ های کشور مشاهده نشده است.

اعطای تنفس خوراک، راه حلی نوین برای بالابردن جذابیت طرح­ های پالایشگاهی

با توجه به اهمیت توسعه پالایشگاه و جایگاه راهبردی آن، نمایندگان مجلس شورای اسلامی طرحی را تحت عنوان «طرح افزایش ظرفیت پالایشگاه های میعانات گازی و نفت خام با استفاده از سرمایه گذاری مردمی» در دستور کار قرار داده­ اند.

در این طرح با استفاده از اعطای تنفس خوراک به مدت حدودا یک سال (بسته به ظرفیت پالایشگاه) از سمت دولت یا صندوق توسعه ملی، بازگشت سرمایه در انتهای همان سال اول بهره ­برداری اتفاق میافتد. در حالی که در طرح های معمولی این بازگشت سرمایه ۱۰ سال پس از بهره ­برداری رخ می­داد.

به همین دلیل می­توان گفت که با اعطای «تنفس خوارک»، زمان بازگشت سرمایه نزدیک به ۱۰ برابر کوتاه‌تر از طرح‌های معمولی شده و میزان IRR طرح نیز حداقل به میزان ۵% ارزی افزایش می­یابد. در نتیجه جذابیت طرح بشدت بالا رفته و با استقبال بخش­های غیردولتی مواجه می­شود. مقایسه بین IRR طرح با تنفس خوراک و طرح­های معمولی در شکل زیر آورده شده است.[۱]

عزم مجلس برای جبران ۲۰ سال عقب ماندگی در حوزه پالایش نفت خام

لازم به تذکر است که تنفس خوراک به معنای یارانه یا سوبسید نیست بلکه وامی است که به مجری طرح داده شده و پس از افتتاح پالایشگاه به مدت ۱۲ سال و با سود ۴% ارزی به صندوق توسعه ملی بازگردانده می­شود.

این طرح جذاب هم اکنون در اولویت هفتم صحن مجلس شورای اسلامی قرار داشته و پیشتر نیز به تصویب کمیسیون انرژی رسیده است. با توجه به اهمیت طرح بایستی دید که آیا نمایندگان مجلس، عقب­ماندگی کشور را در حوزه پالایشی کشور جبران خواهند کرد یا اینکه همچنان بایستی شاهد خام­‌فروشی نفت و نتایج مضر آن بر اقتصاد کشور باشیم.